Milyon Kadına Mentorlarımızdan Neliha Murat ile Röportaj
ODTÜ İstatistik bölümünden PepsiCo Barcelona ofisine uzanan bu hikayeyi sizlerle paylaşıyoruz. Röportajımız hem sektör ve iş yaşamı hem de veri bilimi alanında ilham alabileceğiniz çok değerli kariyer tavsiyeleri içeriyor. Keyifli okumalar.
1) Merhaba, öncelikle sizi tanımak isteriz. Biyografinizi bizimle kısaca paylaşabilir misiniz?
Ben Neliha Murat, 12 yıldır iş hayatındayım.
Sayılardan hikaye çıkarmayı çok seven biri olarak 2009 yılında ODTU İstatistik bölümünden mezun oldum. O dönem istatistik çok bilinen, tanınan bir alan değildi ancak ben matematik aşığı bir insan olarak bu bölümde okumaktan büyük bir mutluluk yaşadım. Ne yazık ki bu bölümden mezun olanların ya banka da ya da şirketlerin raporlama yapan departmanlarında iş bulunabileceği inancı hakimdi. Ancak ben bu algıyı kırmak için AKSA Doğalgaz firmasına mezuniyetimden bir kaç ay sonra İstatistikçi olarak işe başladım. Burada, doğalgaz satışları tahminlemesi üzerine modeller geliştirdim. Aksa Doğalgaz da iki yıl çalıştıktan sonra, kısa bir süre Yapı Kredi Sigorta´da bir iş tecrübem oldu ve Kantar Media şirketine Araştırmacı İstatistikçi olarak geçiş yaptım. Bu şirketler de hep farklı veriler ile çalıştığım için kendimi veri analizi/modellemesi konusunda geliştirme konusunda birçok imkan buldum. Daha sonra, 2014 yılında Turkcell bünyesine katıldım, burada bir süre modelleme/istatistik konularından biraz uzaklaşmış olsam da , 2016/17 yılında Sabancı Üniversitesinde yaptığım Veri Analitiği yüksek lisansımla sahalara geri dönüş yaptım. Ardından 2018 yılında PepsiCo´ya Kıdemli Veri Bilimcisi olarak geçiş yaptım, PepsiCo Türkiye'de başladığım bu macera, İspanya Barcelona ofisinde devam ediyor.
2) Hayatınızdaki anahtar kelimeleri paylaşabilir misiniz?
Çok sevdiğim bir söz vardır: "Rakamların anlatacak önemli bir hikayesi var. Onlara net ve ikna edici bir ses vermek için size güveniyorlar "(Stephen Few). O yüzden planla, dinle , anla ve hikayeni anlat yolunu takip etmeye dikkat ederim. Pes etme, bu yaşandıysa bir nedeni vardır ve Hakuna Matata (Doğu Afrika'dan gelen bir Swahili dili deyimidir, "sorun yok" veya "endişelenme" ve "sakin ol" anlamına gelir.) motivasyon terimlerimdir.
3) Şimdi neler yapıyorsunuz?
İşim vasıtasıyla Temmuz 2021 de Barcelona´ya taşındım ve şirketim için buradan çalışmaya devam ediyorum. Açıkçası İspanya'nın kültürüne , diline alışmaya çalıştığım bir dönemdeyim. Ancak hala daha veri bilimindeki her türlü trendi, yeniliği takip etmeye ve kendimi geliştirmeye devam ediyorum.
4) Mesleğinizi nasıl seçtiniz, karar anlarınız neler oldu?
Küçüklüğümden beri hep sayılarla uğraşabileceğim bir meslek istedim. Matematik aşığı bir insanım, bundan dolayı Matematik Öğretmeni olabilirim diye matematik bölümünü seçmek üzereyken lisede bir hocamın yönlendirmesiyle İstatistik bölümünü seçtim ve zamanla bunun ne kadar doğru bir seçim olduğunu gördüm. Mezun olmaya yakın meslek seçimi yaparken de her zaman acaba verilerden nasıl hikayeler çıkarabilirim, onları nasıl yönlendirebilirim diye düşünüp durdum. Ben mesleğe başladığımda "Veri Bilimci" kavramı yoktu o yüzden ben hep İstatistikçi olacağımın heyecanını yaşardım. İstatistikçi olarak başladığım bu kariyer yolculuğuna her zaman gündemi takip ederek ve kendimi geliştirerek devam ettiğim için şu an bir Veri Bilimci olarak çalışıyorum. Hala daha online platformlardan yeni konular, yeni programlar öğrenerek kendimi geliştirmeyi devam ediyorum. Aslında bakarsanız, Veri Bilimci bu işin havali ismi 😊 ben bu unvanın yanında İstatistikçi kimliğimi de canlı tutmayı seviyorum.
5) Veri bilimi size göre nedir, kısaca açıklar mısınız?
Veri bilimi bana göre matematik, istatistik, programlama alanları ile bilimsel yöntemlerin birleştirerek verilenlerden anlamlı, yol gösterici, uygulanabilir ve hikayesi olan iç görüler çıkarma aracıdır. Buna ek olarak, birçok Veri Bilimcinin aksine sosyal bilimlerinin de veri biliminin bir parçası olduğunu ve büyük bir katkısı olduğunu düşünüyorum. Yani veri bilimi sadece matematik/istatistik değildir. Iç görüleri anlamak için sosyal çevreyi de anlamak gerekir.
Aslında veri bilimi kendi başına yeni bir alan değil, ancak makine öğrenimi, bilgisayar bilimi ve istatistik tarafından yönlendirilen ve otomatik hale getirilen gelişmiş bir veri analizi düzeyi olarak düşünebiliriz. Ancak sadece belirli bölümlerden (mühendislik/istatistik/matematik…) mezun olanlar veri bilimci olabilir diye bir algı var ama aslında her alanda veri bilimine yer vardır. Ayrıca diğer bütün bilim dalları ile bir bütündür ama bu genellikle atlanır. Tüm bunları düşündüğümüz zaman veri bilimi içinde bir çok iş dalı vardır; en bilinen ve popüler olanlar ise Veri Bilimci ve Veri Mühendisidir.
6) Sizce Veri Bilimcilerde ilk sırada aranan özellik nedir? Veri Bilimi gelecekte de önemli olacak mı?
Bir Veri Bilimcisinde aranan özelliklerden; bireysel yetenek olarak düşünürsek problem çözme yeteneğinin olması ve doğru sorular sorabilmesini söyleyebilirim, ancak bilimsel & programlama bilgisini baz alırsak istatistik, matematik ve makine öğrenmesi ile birlikte en az bir tane programla dili bilmesi olacaktır. Programlama dili şirketlerin hedeflerine ve ihtiyaçlarına göre değişkenlik gösterse de, Python bir çok firma için önceliklidir. Zaten bir programlama dili bildikten sonra diğerlerini öğrenmek de kolay olacaktır.
Veri bilimi daha da gelişerek gelecekte de olmaya devam edecek ama is unvanları değişikliğe uğrayacaktır, Veri Bilimci artık bu kadar popüler olmayacaktır ve başka bir role evrimleşecektir diye düşünüyorum. Veri Mühendislerin önemi daha da artacaktır ve ek özellikler talep edilmeye başlanacaktır. Ayrıca şirketler için Veri Görselleştirme Uzmanları ile Analitik Tercümanların önemi çok daha artacaktır ve Veri Bilimcinin de bu alanları bilmesi beklenecektir.
7) Bu alanda ilerlemek isteyenlerin hangi araçları öğrenmeleri gerekir?
Aslında bu hangi iş biriminde çalışmak istendiğine bağlı olarak değişkenlik gösterecektir ancak temelde veri bilimini gerekliliklerini bilmek, anlamak ve öğrenmeye istekli olmak gerektiğini düşünüyorum.
Fakat bu soruyu Veri Bilimci olmak isteyenler için indirgersek, bir Veri Bilimci matematik, istatistik, lineer cebir ve programlama öğrenmelidir. Daha sonra makine öğrenmesi/veri analitiği modellerin temelini öğrenmeli ki bu da karmaşık & ileri seviye dediğimiz modelleri anlamalarını kolaylaştıracaktır.Benim gördüğüm en büyük hatalardan biri analitik modelleri ezberleyip aslında temelde nasıl çalıştıklarını bilmeden Veri Bilimci olmaya çalışmak olduğunu söyleyebilirim. Kısa vadede bu bir çözüm olsa da, veriler çoğaldıkça iş problemleri de artmaya başlıyor ve ezbere öğrenilen bu modeller çözüm olmamaya başlıyor. Bu yüzden önemli olan veri analitiğinde ki modellerin mantığını anlamak bu da istatistik ve matematikten bilmekten geçiyor.
Programlama konusunda ise en az bir tanesini iyi derecede bilmelerini tavsiye edebilirim. Bazı şirketler kodlama gerekmeyen programlar tercih etse de R ya da Python u iyi derecede bilmeleri bu alanda ilerlemelerinde destek olacaktır. Mesela ben 15 yıl R programlama dilini kullandım ama şu an ihtiyaç Python olduğu için Python´a geçiş yaptım ve açıkçası Python da kod yazmakta çok da zorlanmıyorum, çünkü içerikleri ve yazılımları farklı olsa da mantıkları ayni. Tabi veri büyüdükçe diğer teknolojileri de öğrenmek gerekebiliyor ama adım adım gitmekte her zaman fayda vardır.
Ancak tüm bunların yanında, bu işi gerçekten sevmek gerekiyor çünkü sadece popüler diye bu mesleği seçmek bazen büyük sancılara ve mutsuzluklara sebep olabilir.
8) PepsiCo'dan bahseder misiniz, bu firmada ve sektörde çalışmak isteyenler için neler önerirsiniz?
PepsiCo ürünleri, dünyanın dört bir yanındaki 200'den fazla ülke ve bölgede, tüketicilerimiz tarafından günde bir milyar kez, beğeniyle tüketiliyor. PepsiCo'nun Fayda Gözeterek Kazanmak vizyonunun kalbinde, Yiyecek ve İçecek Sektöründe Dünya Lideri Olmak yer alıyor. "Fayda Gözeterek Kazanmak", piyasada sürdürülebilir şekilde kazanma ve bu faydayı şirketimizin tüm alanlarına dâhil etme tutkumuzu yansıtıyor. Ayrıca, PepsiCo Türkiye 6 fabrika, onlarca dağıtım merkezi ve binlerce çalışanımızla Türkiye'nin en büyük yatırımcılarından birisiyiz.
PepsiCo uluslararası büyük bir şirket ama benim en mutlu eden kriter insan odaklı olması, çalışanlarına önem vermesidir. PepsiCo da çalışmak isteyeceklere en büyük tavsiyem kişisel hırslardan arınmaları olacaktır çünkü burada ki her bir basari/başarısızlık ekip işidir. Herkes birbirlerine saygı duyar ve destek olur, birlikte öğrenir ve paylaşımcı bir ortam vardır. Ben bu zamana kadar 5 farklı sektörde çalıştım ama en zevkle çalıştığım sektör hızlı tüketim sektörü oldu. Adı üstünde hızlı değişimleri olan bir sektör ve bu hıza adapte olmak için her zaman yenilikçi olmak ve tüketicileri iyi analiz etmek gerekiyor, bu yüzden hiç paslanmıyorsun, her zaman yeni yöntemler öğreniyorsun. Bundan dolayı bu sektörde çalışmak isteyenlere tavsiyem yeniliklere ve değişimlere hazır ve açık olmak gerektiği unutmamaları olacaktır.
9) Yeni işe başlayacaklara kariyer yolculuğunda tavsiyeleriniz nelerdir?
Üniversiteden mezun olur olmaz ve şartlar bunu gerektirdiğinden dolayı bir iş deneyimi olsun da ne olursa olsun diye iş hayatına atılıyoruz bu da mutsuzluk getiriyor. Bunun önüne geçebilmek için neyi sevip sevmediğini anlamak gerekir ki bunun için de kendilerini dinlemeleri lazım ve hangi meslek ne yapıyor öğrenmek için araştırmak yapmak daha sağlam adımlarla mutlu olacakları mesleklere başlamalarına katkı sağlayacaktır. Artık tavsiye almak için insanlara ulaşmanın daha kolay olduğunu düşünürsek gerçekten ne istediklerine karar vermek için araştırmalarını, sorgulamalarını ve mutlu olacakları mesleği bulmalarını tavsiye ediyorum. Zaten mutlu oldukları mesleği seçtiklerinde o işi zevkle yapacaklarından hep daha başarılı olacaklardır. Ancak, maalesef ki bazen işler istedikleri gitmeyecektir, tökezleyeceklerdir, başarısız olacaklardır ama asla pas etmeden, kendini geliştirmeye devam ederek bunların üstesinden gelebileceklerini unutmamaları bir diğer tavsiyem olacaktır. Ayrıca, bildiklerini canlı tutmak, fırsat buldukça pratik yapmak ve yenilikleri öğrenmek her zaman bir adım önde olmalarını sağlayacaktır.
10) Son olarak Milyon Kadına Mentor programımız hakkında görüşlerinizi alabilir miyiz, bu programa destek olmaya nasıl karar verdiniz?
Milyon Kadına Mentor Hareketi, 15-25 yaş arasındaki genç kızlar ile sektör liderlerini dijital platformda bir araya getiren ve genç kızların kariyer hedeflerini destekleyen bir mentorluk hareketidir.
2021 yılında STEM (Fen Bilimleri, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) alanlarında kariyer hedefleri olan genç kızları desteklemek üzere hayata geçirilen Milyon Kadına Mentor Programı'na 2023'te, alan farkı gözetmeksizin, okuyan ya da yeni mezun tüm genç kızlar ve liseler de eklendi. Milyon Kadına Mentor Programı kapsamında, kariyer yolculuğunda mentor arayan tüm genç kızlara destek olma hedefiyle çalışmalar devam etmektedir.
Program, ABD Ticaret Odası'na bağlı ABD – Türkiye İş Konseyi'nin Women in Business (İş Dünyasında Kadınlar) çalışma grubu eş başkanları Ümran Beba (Kurucu, Beba Vakfı ve Partner, August Leadership) ve Canan Özsoy'un liderliğinde ve proje paydaşları TurkishWIN ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)'nin işbirliğiyle hayata geçirilmiştir.
Üniversite hayatım boyunca, mezun olunca ne yapacağım, nereye yoğunlaşmam gerekiyor diye zorlandığım bir dönem olmuştu bu yüzden böyle bir süreçte olanlara destek olmayı çok isterim. Ara ara LinkedIn´den tavsiye isteyenlere olabildiğince yardımcı olmaya çalıştım. Bunu daha profesyonel nasıl yapabilirim diye düşünürken iletişim ekibinden bu programı açıklayan e-maili görünce çok heyecanlandım ve bu programın bir parçası olmak için bir dakika bile düşünmeden başvuru yaptım. Ve umarım, gerçekten birilerine destek olabilirim.
Veri Bilimi birçok meslek gibi ağırlıklı olarak erkek mesleği olarak görülüyor maalesef. Bu yüzden ben de bir şekilde kadınlara ulaşıp bu alanı anlatmanın yollarını araştırırdım. Sonra bu mentor programını görünce "İşte Bu" dedim. Çok iyi düşünülmüş & tasarlanmış bir program olduğunu ve birçok genç kadın için fark yaratacak bir süreç olduğunu düşünüyorum.
İlham dolu röportajından ve tüm katkılarından dolayı değerli mentorumuz Neliha Murat'a çok teşekkür ederiz. Bir sonraki yazımızda görüşmek dileğiyle..
CampusWIN yazarlarından Şeyma Özen tarafından yazılmıştır.
Yorum