Cumhuriyet’in İlk Kadın Öğretmenlerinden: Fatma Refet Angın

Kadınların hikayelerini paylaşan, "Deneyim paylaşınca güzeldir" inancıyla çalışan BinYaprak ailesi olarak, 29 Ekim'de BinYaprak Hikaye Hasadı Hareketini başlattık. Cumhuriyetimizin 2. yüzyılına kadınların hikayelerini hediye etmek için çıktığımız Hikaye Hasadına, ilklerin hikayeleri ile devam ediyoruz.

Cumhuriyet'in ilk kadın tarih öğretmeni Fatma Refet Angın, hayatı boyunca öğrenmenin ve öğretmenin sembolü oldu. Çocuk yaşta Atatürk'le tanıştı, onun 'okuyan, düşünen ve öğreten' idealini kendi yaşamında gerçeğe dönüştürdü. Azmiyle, duruşuyla ve eğitim aşkıyla hem meslektaşlarına hem de gelecek kuşaklara ilham verdi. 

İlk Eğitim Yılları ve Atatürk ile İlk Karşılaşması

Cumhuriyet'in ilk kadın tarih öğretmeni Fatma Refet Angın, 18 Mart 1915'te Gelibolu'da dünyaya geldi. Okuma yazmayı annesinden öğrendi, çünkü o yıllarda kız çocukları için eğitim olanakları çok kısıtlıydı. Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte açılan Gelibolu Cumhuriyet Okulu'na girerek eğitim hayatına resmen adım attı. Henüz küçük bir kızken öğretmen olmayı kafasına koymuştu.

1928 yılında, Yazı Devrimi gezisi sırasında Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın Gelibolu'yu ziyaret ettiği gün, Refet için unutulmaz bir anı oldu. Atatürk'e çiçek sunarken tökezleyip düşen küçük Refet'i yerden kaldıran Gazi Paşa, onun bu cesaretini unutmadı. 

Mesleki Adımlarında Atatürk'ün Rolü

İki yıl sonra, Edirne Kız Öğretmen Okulu'nda karşılaştıklarında Paşa onu hemen tanıdı. "Büyüyünce ne olacaksın?" diye sorduğunda Refet'in cevabı nettir: "Matematik öğretmeni."

Atatürk ise gülümseyerek, "Hayır, sen tarih öğretmeni olacaksın. Çünkü nesillere tarihlerini öğretmek en önemli vazifedir," dedi. Bu söz, Refet Angın'ın hayat yönünü belirledi.

Refet Angın, 1936 yılında Gazi Terbiye Enstitüsü Tarih Bölümü ve Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nden mezun olarak Cumhuriyet'in ilk kadın tarih öğretmeni oldu. Türkiye'nin farklı illerinde görev yaptı; öğrencilerine yalnızca tarih anlatmadı, aynı zamanda Cumhuriyet'in değerlerini de aşıladı.

Mesleki Gayesi ve Başarıları

Atatürk ile yolları son kez 1937'de Dolmabahçe Sarayı'nda yapılan İkinci Türk Tarih Kongresi'nde kesişti. Atatürk ona şöyle dedi:

"Şunu iyi bil ki, çok iyi bir öğretmen olacaksın. Çok okuyacaksın. Sen, zaten okuyorsun; ama, daha çok okuyacaksın. Öğrencilerini yarınlarımıza çok daha iyi yetiştireceksin. Onlara, Kurtuluş Savaşı'nı çok iyi öğreteceksin. Ve bu arada Çanakkale Savaşları'nı da öğretmeyi sakın unutma!"

Refet Angın bu sözleri hayatı boyunca unutmadı.

Yıllar içinde Türkiye'nin dört bir yanında binlerce öğrenci yetiştirdi. 24 Kasım 1981'de, Öğretmenler Günü'nün ilk kez kutlandığı yıl "Yılın Öğretmeni" seçildi.

90 yaşına geldiğinde bile görevinden kopmadı. 2006'da Yıldız Teknik Üniversitesi tarafından "Onursal Doktora" unvanına layık görüldü. Fatma Refet Angın, 30 Ocak 2010'da 95 yaşında hayata veda etti ama ardında yalnızca bir öğretmenlik mirası değil, Cumhuriyet'in aydınlanma öyküsünü bıraktı.