İlham Röportajları: Zeynep Birsan

Zeynep Birsan, 16 Nisan'da Lüleburgaz'da dünyaya geldi. Lisans eğitimini Ankara'da Gazi Üniversitesi'nde Endüstri Mühendisliği bölümünde tamamladı. Lisans eğitiminden sonra bir yıl Ankara'da bir şirkette süreç iyileştirme üzerine tam zamanlı olarak çalıştı. Ekim 2023'te yüksek lisans eğitimi icin Almanya'ya taşındı. Rosenheim Teknik Üniversitesinde İleri Endüstri Mühendisliği bölümünde yüksek lisansına devam ediyor ve Şubat 2024'ten beri Münih'te BMW'nin genel merkezinde staj yapıyor.

1) Sizi kısaca tanıyalım: Nerede doğdunuz, ne okudunuz, şimdi ne yapıyorsunuz?

Merhaba, Lüleburgaz'da doğdum, lisansımı Gazi Üniversitesi'nde Endüstri Mühendisliği bölümünde yaptım. Ekim 2023'ten beri Almanya'da yüksek lisans eğitimime devam ediyorum ve Şubat 2024'ten beri BMW'de Value Added Production üzerine staj yapıyorum. 

2) Sizi yönlendiren anlar ve kişiler kimlerdi? Mesleğinizi nasıl seçtiniz, karar anlarınız neler oldular?

Endüstri mühendisliği bölümünü 16-17 yaşlarımda tamamen kendi araştırmalarım sonucu seçtim diyebilirim. Mühendislik okumak istiyordum fakat bilgisayar ve makine mühendisliği bölümlerine ilgim olmadığını fark ettim. Sonra endüstri mühendisliği bölümünü görünce neler yaptıklarını araştırmaya başladım ve kendi karakterimden, günlük hayatımdaki davranışlarımdan birçok kesit buldum. Örneğin en küçük işi bile "Ben bu işi en kısa zamanda, en iyi şekilde, minimum enerji harcayarak nasıl bitiririm?" diye düşünen, yazılı olmasa bile kafamdan iş planını yapan biriyim. Bunun adının endüstri mühendisliği olduğunu, israfı ortadan kaldırarak verimli sistemler tasarladıklarını araştırırken öğrendim ve "İşte benim aradığım bölüm/meslek bu" diyerek tercih yaptım. 

3) Okullara başvuru süreçlerinizde dikkat etmemizi önereceğiniz ve bizimle paylaşmak isteyeceğiniz ön hazırlık ipuçlarınız/deneyimleriniz var mıdır?

Ben üniversiteye kadar küçük bir şehirde yaşayıp sonrasında Ankara'ya taşındım ve büyük şehirde yaşayıp üniversite okumanın tüm avantajlarından faydalandım diyebilirim. Elbette okumak istediğimiz bölüm daha önemli, fakat bence o bölümü büyük bir şehirde okumak, entelektüel ve sunduğu imkanlar açısından çok önemli ve dikkat edilmesi gereken bir konu. 

4) Master programı süresince geçiminizi sağlamak için burs ya da iş olanaklarına başvurdunuz mu (ya da başvurmayı düşünüyor musunuz)? Sizin okuduğunuz ülke için süreç nasıl ilerliyor?

Ben Almanya'ya bloke hesap açarak geldim. Bloke hesap için Alman hükümetinin belirlediği aylık geçinme ücreti var (ben başvururken aylık 934€ idi). Bu ücretin bir yıllık karşılığını orada geçerli olan bir aracıya (ben Expatrio kullandım) vize randevusundan önce göndermeniz gerekiyor. Sonrasında Almanya'ya taşındığınızda her ay bu ücret orada açtığınız banka hesabına yatıyor. Bir nevi kendi paranızı size aylık harçlık/maaş gibi veriyorlar. Ben yaklaşık beş ay sadece bu parayla yaşadım ve yurt kiram yüksek olmadığı için zorlanmadım. Ancak bu para 1 yılın sonunda bitecek bir para olduğundan, bir noktada iş bulmanız gerekiyor. Ben de Aralık ayında BMW'nin LinkedIn'deki bir stajyer ilanına başvurdum ve mülakatların ardından kabul alıp Şubat ayında Münih'teki genel merkezinde stajıma başladım.

İş bulması hem kolay hem zor. İlan çok fazla var ama beğendiğiniz bir ilanda Almanca dil şartı olabiliyor ve ülkeye yeni geldiğiniz için büyük ihtimalle Almancanız henüz o kadar iyi olmadığından ilanı elemek zorunda kalabiliyorsunuz. Benim şansım, pozisyonumda Almanca dil şartı olmamasıydı. Yine de hem iş yerine daha kolay entegre olabilmek hem de buradaki yaşamımı kolaylaştırmak için okulumdan seçmeli Almanca dersi alıyorum.

Burs olanağı olarak DAAD devlet bursu gibi çok çeşitli burslar var fakat benim araştırırken öğrendiğim kadarıyla en az 1 dönemlik not ortalaması görmek istiyorlar. Bu sebeple genel olarak okula başlamadan başvurmanız mümkün olmuyor. 

5) Yurt dışında eğitim almak için üniversite ve ülke seçerken dikkat edilmesi gereken unsurlar sizce nelerdir? Bu konuyla ilgili deneyimleriniz varsa paylaşabilir misiniz?

Benim yüksek lisans eğitimi için Almanya'yı tercih etmemdeki en büyük etkenlerden biri devlet okullarının ücretsiz olmasıydı. Sadece dönemlik karşılanabilir bir katkı payı ödüyorsunuz. Diğer bir maddi sebep de Almanya'da İsviçre gibi bir ülkeye kıyasla ev kiralarının, marketlerin, özetle yaşamın daha ucuz olması. Her ne kadar kişisel harcamalara çok bağlı bir konu olsa da, bloke hesabınızdaki para, ev/yurt kiranız çok yüksek değilse büyük ihtimalle size yetecektir; market alışverişinizi et ağırlıklı yapmanız sizi zorlamayacaktır.

Bölüm ve üniversite seçerken denkliğe bakmak çok önemli, çünkü okullar başvuru koşullarında lisans eğitiminizde hangi dersleri almış olmanız ve bu derslerin kaç ECTS olması gerektiğini belirtiyorlar. Örneğin, ben başvururken business administration bölümlerine mühendislik öğrencilerini de kabul eden okullar vardı fakat bazılarında lisansta 15 ECTS ekonomi ile ilgili dersler alınmış olması şartı vardı. Benim aldığım ekonomi derslerinin toplamı 15 ECTS olmadığı için bu bölümlere başvurmadım çünkü başvurular ücretli, tüm başvurularınızı önce Uni-Assist adlı bir siteden yapıyorsunuz ve başvuru başına bir ücret ödüyorsunuz. Bu sebeple kabul alma ihtimalinizin yüksek olduğu ya da koşulları sağladığınız bölümlere başvurmak daha mantıklı olacaktır. 

6) Yurt dışında yüksek lisans düşünen üniversite öğrencileri için üniversite yıllarında hangi deneyimleri elde etmesi gelecekte başvuru süreci için yararlı olabilir?

Almanya'daki okullar için konuşmam gerekirse, başvurularda okul dışında yaptığınız aktivitelere, katıldığınız kulüplere dikkat ediyorlar ve başvurunuzda bahsetmenizi istiyorlar. Bu sebeple, iyi bir yerde staj yapmak kadar farklı sosyal aktivitelere de katılmanın önemli olduğunu düşünüyorum. Ben AIESEC, Erasmus+, Yetkin Gençler gibi farklı organizasyonların hem yurt içi hem de yurt dışı projelerine katıldım ve başvurularıma ekledim.

Örneğin, son zorunlu stajımı Türkiye'de yapmak yerine Erasmus+ ile Almanya'da bir start-up'ta yaptım ve BMW ile olan mülakatımda stajımın detaylarını öğrenmek istediler. Onlar için daha önce bir Alman şirketinde çalışmış olmam değerli bir şeydi. Yurt dışında yüksek lisans düşünen herkesin, gitmek istedikleri ülkede okullar imkan sağlıyorsa Erasmus+ hibesiyle staj yapması veya projeye gitmesi, eminim ki her türlü başvuruda diğer herkesten bir adım öne çıkaracak bir detay olacaktır. Özellikle Erasmus+ hibesi, staj yapacak öğrenciler için daha yüksek miktarda ödeniyor. Bu yüzden Almanya'daki stajım boyunca maddi zorluk hiç çekmedim diyebilirim. 

7)  Kendinizi geliştirmek için neler yapıyorsunuz?

Şu an yüksek lisans derslerimle iş hayatını birlikte yürüttüğümden açıkçası eskisi kadar kendime zaman ayıramıyorum. Ancak, ayırdığım zamanlarda daha çok kitap okumaya, Almanca çalışmaya ve arkadaşlarımla yeni şehirlere/ülkelere gitmeye çalışıyorum. 2024 için belirlediğim hedeflerden bazıları kendimi spesifik birkaç konuda geliştirmek, örneğin finansal okuryazarlık. Bu sebeple senenin kalan yarısında kendimi bu alanlarda geliştirmeye çalışacağım. 

8) CampusWIN sizin hayatınıza nasıl dokundu?

CampusWIN programında geçirdiğim iki yıl, özellikle son senemde komite lideri olarak görev aldığım dönem, benim için gerçekten çok özel ve öğretici oldu. MKM projesiyle birçok kadının hayatına dokunma şansı buldum, mentor bulmalarına yardımcı oldum. Online etkinlikler ve toplantıları yönetmeyi öğrendim, bu sayede takım çalışması ve liderlik konularında kendimi geliştirdim. Mezun olmuş olsam da, hala bir şekilde iletişim halindeyiz ve bu çok kıymetli. 

9) Hayatınıza etki eden, ilham aldığınız kişiler kimler, bize onlardan bahseder misiniz?

Özellikle lisans eğitimimden beri ilham aldığım, beni daha iyi ve üretken bir insan olmaya zorlayan birçok insanla tanıştım. Özellikle CampusWIN etkinliklerinde kendi hikayelerini paylaşan birçok kadın girişimciyi dinleme fırsatım oldu. Onların hikayelerini dinledikçe, devam etmek için bir motivasyon bulduğumu ve kendimi daha iyi hissettiğimi fark ettim. Bu isimlerden en çok aklımda kalan sevgili Gamze Gürbüzatik'ti; mükemmel bir enerjisi vardı. 

10) Zeynep Hanım, katkılarınız ve deneyim paylaşımlarınız için çok teşekkür ederiz. Eklemek istedikleriniz varsa bizimle paylaşırsanız çok mutlu oluruz.

Yurt dışında yüksek lisans yapmak inanılmaz bir deneyim. Eğitim kalitesi, hocaların ders işleme tarzı, öğrencilere yaklaşımı ve üniversitenin etkinlikleri alışık olduğumuzdan farklı ve benim adıma pozitif anlamda. Yine de buzdağının görünmeyen tarafında büyük ihtimalle hiç kimseyi ya da çok az kişiyi tanıdığınız, dilini çok iyi bilmediğiniz, her şeye gerçekten sıfırdan başlayıp tek başınıza inşa ettiğiniz bir süreç var. Zorluklarına rağmen, bu deneyimi yaşadığım için çok mutluyum. Ancak gelmeyi düşünenlere, her şeyin mükemmel ve kolay olacağını düşünmemelerini tavsiye ederim. Çünkü maalesef bazen bazı şeyler çok zor oluyor, ama bir şekilde her şey hallediliyor :)

Son olarak, CampusWIN'de gönüllü çalışırken şu an cevapladığım soruları ben röportaj yapmak istediklerime iletiyordum, cevapları düzenleyip yayınlıyordum. Zamanın bu kadar hızlı geçmesine ve şu an o soruları cevaplayıp kendi hikayemi anlattığıma inanamıyorum. Çok mutlu ve gururluyum. İyi ki de bu ailenin bir parçasıyım!