İlk Türk Kadın Siyasal Parti Genel Başkanı: Doç. Dr. Behice Sadık Boran

"Genel Başkan seçildikten sonra teşkilâta gönderdiğim Başkanlık mesajında (10 Kasım 1970) şöyle denilmiştir: 'Kürt Halkına, alevi vatandaşlar topluluğuna uygulanan ayırım gözetici muamelelere, baskı ve şiddet politikasına, bütün gücümüzle karşı çıkacak, bu kitlelerin demokratik hak ve özgürlük ve eşitlik isteklerini destekleyeceğiz.'"

Kadınların hikayelerini paylaşan, "Deneyim paylaşınca güzeldir" inancıyla çalışan BinYaprak ailesi olarak, 29 Ekim'de BinYaprak Hikaye Hasadı Hareketini başlattık. Cumhuriyetimizin 2. yüzyılına kadınların hikayelerini hediye etmek için çıktığımız Hikaye Hasadına, ilklerin hikayeleri ile devam ediyoruz. 

Behice Sadık Boran, Türkiye İşçi Partisi'nin son genel başkanı ve Türkiye'nin ilk kadın siyasal parti genel başkanıdır.  

1890'larda Bursa'ya göç eden Kazan Tatarı Sadık Bey ve Mehire Hanım'ın üçüncü çocuğu olarak 1910'da Bursa'da doğdu. İlkokula burada başladı, ancak Kurtuluş Savaşı döneminde ailesi ile İstanbul'a göç etti. Babası çocuklarının yabancı dil eğitimine önem veren ve okuryazar bir adamdı, bu yüzden Fransız okuluna yazdırılan Behice Boran, bu okul kapatıldığında Arnavutköy'deki Amerikan Kız Koleji'nde (şimdiki Robert Koleji) okumaya devam etti. Bu kolejin 1927'de orta okulunu, 1931'de de lise kısmını birincilikle bitiren ilk Türk kız öğrenciydi.  

Manisa Orta Mektebi İngilizce muallimeliğine atandı. Amerikan Kız Koleji'ndeki tarih öğretmeninin önerisiyle Amerikan Michigan Üniversitesi Behice Boran'a burs verme teklifinde bulundu. Bu sayede Behice Boran Michigan Üniversitesi'nde sosyoloji doktorasını tamamladı, ve 1939'da Türkiye'ye geri döndü. Burada Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinin Sosyoloji bölümüne doçent olarak atandı, ve bu dönemde "Yurt ve Dünya" ile "Adımlar" dergilerinde yayın faaliyetlerinde bulundu.  

Kurucusu ve başkanı olduğu Barışseverler Cemiyeti, 1950'de Menderes Hükümeti'nin Kore'ye asker göndermesini kınayan bir bildirim yayımladı, bu Behice Boran'ın 15 ay hapis cezası almasına sebep oldu.  

1962'de Türkiye İşçi Partisi'ne üye oldu ve 1965 seçimlerinde Urfa'dan milletvekili seçildi. Partinin o zamanki genel başkanı Mehmet Ali Aybar'a karşı tavır aldı ve 1970 yılında yapılan parti kurultayında genel başkan olarak seçildi. 12 Mart 1971 muhtırası ile tutuklandı ve partisi kapatıldı, Boran 15 yıl hapis cezası aldı. 1974 yılında ilan edilen genel aftan yararlandı ve serbest kaldı, 1975'te tekrar kurulan TİP'in genel başkanı seçildi. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra kısa süre ev hapsinde tutuldu, daha sonra yurt dışına çıktı.  

"Sosyalist doğulmaz, sosyalist yaşanır." sözüyle hafızalara kazındı.  

1981'de Türkiye yurttaşlığından çıkarıldı. TKP ve TİP'in birleşme kararı aldıklarını yurt dışından duyurduğu günden iki gün sonra öldü.  

Cenazesi Türkiye'ye getirildi, İstanbul'da düzenlenen törenler sonrası 18 Ekim'de Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.