İlk Türk Kadın Otomobil Yarışçısı: Sâmiye Burhan Cahid Morkaya

Kadınların hikayelerini paylaşan, "Deneyim paylaşınca güzeldir" inancıyla çalışan BinYaprak ailesi olarak, 29 Ekim'de BinYaprak Hikaye Hasadı Hareketini başlattık. Cumhuriyetimizin 2. yüzyılına kadınların hikayelerini hediye etmek için çıktığımız Hikaye Hasadına, ilklerin hikayeleri ile devam ediyoruz. 

1897 yılında İstanbul'da doğan kemençe öğretmeni bir müzisyen olan Samiye Morkaya, Türkiye'nin ilk kadın otomobil yarışçısı ve şampiyonudur. 

Eğitimi

İlköğrenimini Yedikule Alman Mektebi'nde tamamlamıştır. İlk olarak müziğe ilgi gösteren Morkaya, 1922 yılında o yılların konservatuvarı sayılan Darülelhan'daki bir sınavı kazanmış ve ardından da kemençe öğretmeni olmuştur. İlerleyen dönemlerde ise Pangaltı Amerikan Garajından ehliyet almış ve ilk ehliyetli kadın sürücü unvanını almıştır. Sâmiye Morkaya'nın ilk otomobilini dönem romancılarından ve de aynı zamanda eşi olan Burhan Cahit Morkaya almıştır. Böylece Morkaya'nın araba tutkusu başlamıştır.  

Arabaların Hayatındaki Yeri

O yıllarda ilk olarak arabaların dayanıklılık seviyesini ölçen yarışlar yerine "Turing Kulüp" tarafından daha farklı formatlara sahip yarışlar düzenlenmiştir. 

1922'den itibaren araba kullanmakla yetinmeyen Sâmiye Hanım, üyesi olduğu Turing Kulübün her sene düzenlediği geleneksel otomobil yarışlarına da katılmaya başlar. 1930'lu yıllarda bu yarışlara katılan tek kadın sürücü olmuştur. 1930 ve 1931 yıllarındaki yarışlarda dereceye giren Morkaya, ilk şampiyonluğunu ise 1932'de; İstinye - Zincirlikuyu arasındaki 9,5 kilometrelik parkurda düzenlenmiş olan ralliyi kazanarak elde etmiştir. Bu birincilikle ilk kadın şampiyon otomobil yarışçısı unvanına da sahip olmuştur. 

Morkaya'nın ilk şampiyonluğuna, yarışmaya katılan erkekler "yarışma kurallarında kadınların da yarışa katılabilmesini öngören bir madde olmamasını" gerekçe göstererek itiraz etmişlerdir. İtirazlar sonucunda görülen mahkemede Sultanahmet Sulh Mahkemesi, yarış şampiyonunun Morkaya olduğunu belirterek itirazları reddetmiştir. 1933 yılında düzenlenen ralliyi de kazanan Morkaya, 1934 yılındaki rallide Ford marka otomobili ile kaza yapmış ve yaralanmıştır.

Samiye Cahid Morkaya, geçirdiği birçok ameliyata rağmen, parçalanan sol kolunu ne yazık ki bir daha kullanamaz. Bu talihsiz kaza sonucu, Türkiye'nin ilk kadın otomobil yarışçısı Samiye Cahid Morkaya, bir daha otomobil yarışlarına katılamayacaktır.

Her şeye rağmen otomobillere olan tutkusu bitmeyen Samiye Cahid Morkaya, 1972 yılında hayata veda edene kadar arabaları ve araba kullanmayı sevmekten vazgeçmemiş ve son nefesine kadar araba kullanmaya devam etmiştir.

Kendisini saygıyla anıyoruz.