İlk Türk Kadın Doktor: Safiye Ali

"Ben halihazırdaki kadın doktorları değil, yakın bir vadede yetişecek olan kadın doktorları temsil ediyorum"

Kadınların hikayelerini paylaşan, "Deneyim paylaşınca güzeldir" inancıyla çalışan BinYaprak ailesi olarak, 29 Ekim'de BinYaprak Hikaye Hasadı Hareketini başlattık. Cumhuriyetimizin 2. yüzyılına kadınların hikayelerini hediye etmek için çıktığımız Hikaye Hasadına, ilklerin hikayeleri ile devam ediyoruz. 

Safiye Ali'nin Ailesi ve Eğitim Hayatı

Safiye Ali, 2 Şubat 1894 tarihinde İstanbul'da doğmuştur. Kendisi Türk doktor ve aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın tıp doktoru olarak bilinir. Safiye Ali, kadın ve çocuk sağlığı alanında çalışmalar yapmış olup, adı Süt Damlası Bakımevleri ile özdeşleşmiştir. Safiye Ali'nin hayatı, kadınların eğitim ve meslek sahibi olma konusunda mücadele verdiği döneme denk gelir. O, Türk kadınlarının tıp alanında başarıya ulaşmasına öncülük eden cesur bir örnektir.

Safiye Ali'nin ailesi Osmanlı İmparatorluğu döneminde tanınmış hizmetlerde bulunan bir ailedir. Babası Ali Kırat Paşa, Sultan Abdülaziz ve II. Abdülhamid'in yaverlerinden biriydi. Safiye Ali, dört kız kardeşin en küçüğü olarak büyümüştür. Eğitimine Amerikan Kız Koleji'nde devam etmiş ve 1916 yılında bu okuldan mezun olmuştur. Kolej yıllarında tıp doktoru olma kararı almıştır. Ancak o dönemde Türkiye'de kadın öğrencilere üniversite eğitimi verilmediği için Almanya'ya giderek Würzburg Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde eğitim almıştır. İstiklal Savaşı yıllarında Almanya'ya gitmesine rağmen, Türk Kadınlar Birliği'nin feminist hareketine katılarak Türk kadınının seçilme hakkı için mücadele etmiştir. 

Kariyeri ve Çalışmaları

1919-1923 yılları arasında eğitimini tamamlayan Safiye Ali, 26 Ağustos 1923'te mezun oldu ve Türkiye'nin ilk kadın doktoru olarak tarihe geçti. Kendisi, jinekoloji ve doğum konularında uzmanlaşmıştı. Bu alanda yaptığı çalışmalar ve bilgi birikimi, kadın sağlığına dair farkındalığın artmasında önemli bir rol oynadı. Beş yıl boyunca doktorluk yapmış, ancak anne ve çocuk sağlığına verdiği hizmetler daha ön plana çıkmıştır. Ayrıca Amerikan Koleji bünyesinde açılan ilk kız tıp okulunda jinekoloji ve obstetrik dersleri vererek Türkiye'de kadınlara tıp eğitimi veren ilk kadın öğretim üyesi olmuştur. 

Safiye Ali, Süt Damlası Bakımevi'nde gösterdiği gönüllü çalışmalarla tanınmıştır. Bakımevi, anne sütünden kesilen ve steril süt içme imkanı olmayan çocuklara yönelik hizmetler sunan bir kuruluştur. Ayrıca zayıf ve hasta çocukların bakımıyla ilgili olarak Hilal-i Ahmer Hanımlar Merkezi Küçük Çocuklar Muayenehanesi'ni kurmuştur.

Safiye Ali, meslek yaşamının yanı sıra feminist harekete katılarak Türk Kadınlar Birliği'nin Sıhhiye Komisyonu başkanlığını üstlenmiş ve fuhuşla mücadele konusunda çalışmalar yapmıştır. 

Vefatı ve Kadınlar için Önemi

Kanser teşhisi konulduktan sonra Almanya'ya yerleşen Safiye Ali, II. Dünya Savaşı sırasında sağlık durumu izin verdiği sürece mesleğini sürdürmüştür. 5 Temmuz 1952 tarihinde Dortmund'da 58 yaşında hayata veda etmiştir.

Safiye Ali, Türk tıp camiasında ve kadın hakları mücadelesinde öncü bir rol üstlenerek Türkiye'deki kadın doktorların ve diğer meslek sahibi kadınların yolunu açmıştır. Azim ve kararlılığıyla Türk toplumunda unutulmaz bir isim olmuş ve kadınların kendi potansiyellerini keşfetmeleri ve toplumda hak ettikleri yeri almaları için bir ilham kaynağı olmuştur.