Cumhuriyet’in İlk Kadın Doktorlarından: Müfide Küley

Kadınların hikayelerini paylaşan, "Deneyim paylaşınca güzeldir" inancıyla çalışan BinYaprak ailesi olarak, 29 Ekim'de BinYaprak Hikaye Hasadı Hareketini başlattık. Cumhuriyetimizin 2. yüzyılına kadınların hikayelerini hediye etmek için çıktığımız Hikaye Hasadına, ilklerin hikayeleri ile devam ediyoruz.

Prof. Dr. Müfide Küley, Cumhuriyetimizin ilk kadın doktorlarından biri olup, Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği'nin (TÜKD) kuruculaındandır. Eğitim hayatında ve tıp alanında birçok ilke imza atarak, kadınların eğitimdeki eşit haklar için mücadele etmiştir.

Ailesi ve Eğitim Hayatı

Prof. Dr. Müfide Küley, 1904 yılında İstanbul Üniversitesi'ne kayıtlı kayıtlara göre, Sakız Adası'nda dünyaya gelmiştir. Fatma Müfide Kazım Hanım, Trablusgarp sürgünlerinden Hacı Ahmet Bey ve Moralı Ali Bey'in torunudur. Babası askeri hekim Kazım Ali Bey, annesi ise Nahide Hanım'dır.

Müfide Küley, doktorluk arzusunu çocukluk yıllarında asker hekim babasından almış, ancak 1919'da kız öğrencilerin tıp fakültesine kabul edilmemesi üzerine bu amacına ulaşma konusunda zorluklarla karşılaşmıştır. Tüm bu engellere rağmen kızların tıp fakültesine kabul edilmesi için mücadele etmeye başlamıştır. Ayrıca Talebe Cemiyeti İdare Heyeti'ne katılarak, Rektör Besim Ömer Paşa ile sık sık görüşmüştür. Bu görüşmelerinde Besim Ömer Paşa'nın, kızların tıp fakültesine kabul edilmeleri için kız ve erkek öğrencilerin birlikte eğitim görmelerinin gerekliliğini vurguladığını anlatmıştır.

Eğitimi ve Akademik Kariyeri

Müfide Küley, 1921 yılında Fen Fakültesi Biyoloji kürsüsünden mezun olmuş ve ardından Tıp Fakültesi'ne kaydolmuştur. Ancak, bazı hocaların kızların tıp eğitimi almasına karşı çıkması nedeniyle derslere kabul edilmemiştir. Tüm bunlara karşı kızların tıp fakültesine kabul edilmesi gerektiğini savunmaya devam etmiştir. 1928 yılında tıp eğitimini pekiyi dereceyle tamamlamış ve öğretmenlik görevini bırakarak Tıp Fakültesi'nde asistan olarak göreve başlamıştır. Kısa sürede başasistanlık pozisyonuna yükselmiş, 1930'da ilk makalesi Tıp Mecmuası'nda yayımlanmıştır. 1933 yılında ihtisasını tamamlayarak mütehassis unvanını kazanmıştır.

Bilimsel Katkıları ve Uluslararası Başarıları

Müfide Küley, 1937-1938 yıllarında Viyana, Berlin, Düsseldorf ve Münster'deki dahiliye kliniklerinde incelemelerde bulunmuştur. 1941 yılında Haydarpaşa Numune Hastanesi Dahiliye Kliniği'nde şef olmuştur. 1942 yılında doçentlik unvanını kazanmış ve 1952 yılında profesör olarak atanmıştır. 1968 yılında Çapa Üniversitesi'nde Gastroentoloji kürsüsünü kurmuş ve bu alanda büyük katkılar sağlamıştır. Ayrıca, 1973'te üniversiteden emekli olduktan sonra, özel muayenehanesinde mesleğine devam etmiştir.

Toplumsal Katkıları

Prof. Dr. Küley, 1933 yılında ilk ve önder üniversite mezunu kadınlarla birlikte Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği'ni kurmuştur. Bu dernek, kadınların eğitimde eşit haklara sahip olması ve toplumsal yaşamda daha aktif bir rol oynaması için önemli bir platform olmuştur. 1973 yılında, dernek tarafından kendisine Cumhuriyet döneminin ilk kadın doktorlarından biri olarak onurlandırılmıştır.

Mirası ve Anısı

Prof. Dr. Müfide Küley, 1995 yılında hayata gözlerini yummuştur. Türk Tıp Encümeni, Ulusal Verem Savaş Derneği ve Türk Tıp Cemiyetleri'nde aktif olarak görev almış ve 1961'de Türk Tıp Cemiyeti Başkanlığı'nı üstlenmiştir. İstanbul Üniversitesi tarafından fahri doktor payesi verilen nadir isimlerden biri olarak, tıp alanındaki katkılarının yanı sıra kadınların eğitimde eşit haklar için verdiği mücadeleyle de anılmaktadır.