Mezunlarla Sohbetler: Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Mezunu Kerem Çatalbaş

Lisans programlarının ilgili bölümlerinden mezun olan öğrencilere ulaşarak tecrübelerini dinlemeyi, onlarla sohbet edip paylaşımlarda bulunmayı hedeflediğimiz yazı serisinin ilk yazısı sizlerle! 

 Almanya'da staj, sinir bilim alanında çalışmalar, bilim insanı olmak üzerine konuştuğumuz röportajımızı siz okurlarımıza sunuyoruz! Bahçeşehir Üniversitesi Sinir Bilim Tezli Yüksek Lisans programı dahilinde tam burs alarak çalışmalarına devam eden Kerem Çatalbaş ile keyifli bir röportaj gerçekleştirdim. Bilimsel araştırmalar, staj tecrübeleri, yabancı dil gerekliliği, kariyer hedefleri, yurt dışında staj ve kariyer gibi konuları ele aldık. Keyifli okumalar! 

1) Kendinizden kısaca bahseder misiniz? 

Merhaba! Ben Kerem Çatalbaş. 2020 Haziran ayında İstanbul Medeniyet Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik lisans programından yüksek onur ve bölüm ikinciliği ile mezun oldum. Mezuniyetimi takiben şu an Bahçeşehir Üniversitesi tezli sinirbilim yüksek lisans programında tam burslu olarak eğitim görmekteyim.   

2) Lisans dönemi çalışmalarınızdan, karşınıza çıkan fırsatlardan ve bu fırsatları nasıl değerlendirdiğinizden bahseder misiniz? 

Lisans dönemi çalışmalarıma birinci sınıftan itibaren DNA günü etkinlikleri, sinir bilim alanında workshoplar, kongreler, ve sunumlar yaparak başlamıştım. Daha sonra ikinci sınıf bitimine kadar bu süreç böyle devam etti. İkinci sınıfın ikinci dönemi İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde bir araştırma laboratuvarında gönüllü stajyerlik yapmak için çalışmalara başladım. Bunları yaparken yurtdışı hedeflerimden hiçbir zaman vazgeçmedim ve birçok okula, ilgilendiğim alanlar üzerinde çalışan akademisyenlere mailler attım. Bu maillerin çoğundan geri dönüş sağlayamasam da sonunda Jena Üniversitesinden bir akademisyen tarafından kabul alarak Almanya'ya moleküler sitogenetik alanında staj deneyimi kazanmak için gittim. Bu staj deneyimini Erasmus Plus programı ile birleştirerek program bünyesinde hibe alarak orada yaklaşık üç aya yakın staj yapma imkanı buldum. Stajımdan geri döndükten sonra İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesindeki gönüllü olarak başladığım çalışmalarıma devam ettim. Mezun oluncaya kadar bu laboratuvarda çalışmalarıma devam ettim diyebilirim. Lisans dönemi boyunca karşıma çeşitli fırsatlar çıkmasından ziyade fırsatların öğrenciler tarafından oluşturulduğuna inanıyorum. Bu doğrultuda kendi fırsatlarımı kendim yarattım. Bunun en büyük örneği ise aldığım sayısız ret mailine rağmen yurt dışında farklı laboratuvarlarda farklı konularda deneyim kazanmak adına birçok yere mail atmaya devam ettim ve hiçbir zaman vazgeçmedim.  

3) Almanya stajınızdan, başvuru ve kabul sürecinizden, size katkılarından bahseder misiniz? 

Yurt dışında staj yapma fırsatı yakalamak adına öncelikle ilgi duyduğum, çalıştığım alanlarda projelerini yürüten laboratuvarları ve akademisyenleri araştırdım. Daha sonra ilgilendiğim tüm laboratuvarlara, akademisyenlere kendimi, çalışmalarımı, hedeflerimi anlatan mailler attım. Bu süreçte Almanya'dan Jena Üniversitesinden staj başvuruma istinaden kabul aldım. Kabul aldıktan sonra stajımı Erasmus Plus programı dahilinde yapabilmek için okulumun Erasmus ofisine giderek Erasmus Plus Staj Hareketliliği' ne başvurdum ve hibe almaya hak kazandım. Erasmus Plus programı dahilinde desteklenmeniz için yapılan İngilizce sınavından yeterli puan almış olmanız gerekiyor, buna ek olarak akademik başarı da değerlendirme kriterleri arasında bulunuyor. Bu süreç de tamamlandıktan sonra Erasmus programı koordinatörü ile gerekli belgeleri tamamlayarak kabul aldığım kuruma ilettim. Başvuru aşaması biter bitmez pasaport ve vize işlemlerimi tamamladım. Almanya' da, moleküler biyoloji ve genetik alanında yaygın olarak bilinen ve kullanılan FISH tekniğini öğrenme fırsatı buldum. Stajım boyunca moleküler sitogenetik alanında yürütülen bilimsel araştırma projelerini gözlemledim ve yeni teknikler öğrendim. Bilimsel katkılarının yanı sıra stajım süresince kültürel, sosyal etkileşimlerim de bana oldukça katkı sundu. Öğrendiğim teknikleri uygulamaya da dökerek çalıştığım projeler dışında kendi kromozomlarımı da inceleme fırsatı buldum. Yurt dışı stajlarının eğitime ve kişisel gelişime oldukça katkı sağladığını, ayrıca lisans süreci ve sonrasında kariyer hedefleri doğrultusunda kişiyi daha ön plana taşıdığını düşünüyorum. Farklı laboratuvarlarda, farklı ülkelerde, farklı bilim insanlarıyla tanışmak yepyeni pencereler açıyor. Bilgilerinizi genişletip kendinizi ileriye taşırken aslında kariyer yolculuğunuzda da önemli bir adım atmış oluyorsunuz. Bu sebeple yurt dışı stajlarını önemsiyorum ve lisans döneminde en az bir staj yapmış olmanın önemini vurgulamak istiyorum. İlgi duyduğunuz konularda çalışan akademisyenlere mail atmaktan çekinmeyin, kendinizi iyi anlatın ve hedefinize ulaşana dek asla yılmayın.

 4) Şu anki geleceğe dönük planlarınızdan ve çalışmalarınızdan bahseder misiniz?

Pandemi sürecinden önce yüksek lisans- doktora eğitimimi yurt dışında almayı hedefliyordum. Bu hedefim doğrultusunda Amerika'da çalışmak istediğim alana yönelik birçok başvuruda bulundum. Ne yazık ki pandemi koşulları nedeniyle süreç sıkıntılı ilerledi ve yurt içinde sinir bilim alanında çalışmalar yürüten Koç Üniversitesi ve Bahçeşehir Üniversitesi programlarına başvuru yaptım. Başvurularım sonrasında Bahçeşehir Üniversitesi Sinir Bilim Tezli Yüksek Lisans Programı'na tam burslu olarak kabul edildim. Şu anda Bahçeşehir Üniversitesinde yüksek lisans eğitimimin ilk yılını tamamladım, yurt dışı hedeflerime gecikmeli de olsa ulaşmak üzere Amerika'da doktora eğitimimi almak için çalışıyorum. Yüksek lisans eğitimime başlar başlamaz çalıştığım proje dahilinde tezimi tamamlayıp bir yandan da Amerika'da sinir bilim alanında doktora eğitimi almak için başvuruda bulundum. Başvurularım sonrasında Illınois Üniversitesinden araştırma görevlisi olarak kabul aldım. Yüksek lisans programından mezuniyetimi takiben Ocak,2022 tarihi itibariyle eğitimime Amerika'da devam edeceğim. Gelecek hedeflerim arasında doktora eğitimimi tamamlamak, sinir bilim alanında ilerleyip akademiye somut katkıda bulunabileceğim bir konuma gelmek ve yurt dışında kariyer sahibi olabilmeyi sayabilirim.

5) Şu anda lisans eğitimlerinin başında olan üniversite öğrencileri için tavsiyeleriniz neler olurdu? 

Eğitim hayatları boyunca bilim insanı olma yolunda ilerledikleri bilincinde olarak, bilime katkı sunmak hedefiyle kendilerini her yönden geliştirmeleri gerektiğini, eğitim dönemlerini en verimli şekilde geçirmeleri gerektiğini, bilime olan ilgi ve meraklarını diri tutarak sürekli soru sormaya ve araştırmaya devam etmeleri gerektiğini söyleyebilirim. Yurt dışı hedefleri olan lisans öğrencileri için ayrıca yabancı dil eğitimine önem vermelerini ve kendilerini bu konuda geliştirmelerini tavsiye edebilirim. Bilim insanı olma yolunda ilerleyen herkesin gerek literatürü takip edebilmek adına, gerek global anlamda katkı sunabilmek adına bilim dili olan İngilizce' ye tam anlamıyla hakim olması gerektiğini düşünüyorum.  

6) Lisans döneminde yapmadığınız, keşke yapsaydım dediğiniz şeyler var mı? Lisans eğitiminizin başına dönseniz neleri farklı yapardınız? 

Sosyal sorumluluk projelerinde yer alarak, çeşitli bilimsel programların organizasyonunda yer alarak, çeşitli alanlarda çeşitli projelere dahil olup bilgi birikimi sağlayarak, karşıma çıkan fırsatları değerlendirip networkümü arttırarak lisans dönemimi en verimli şekilde geçirdiğimi düşünüyorum. Lisans dönemi çok yönlü bir insan olabilmek adına altın tepside sunulan bir fırsattır aslında. Kariyer yolculuğunun ilk adımlarını atarken, kendinize kattıklarınızla gelecekteki kendinizi de bir noktada yaratmış oluyorsunuz. Bu nedenle yapamam, zamanım yok gibi bahaneler üretmek yerine boğuştuğumuz derslerin yanı sıra yüzümüzü hayata da çevirmeli ve kendimizi her anlamda geliştirmeliyiz. Hedeflerini bu süreçte iyi belirlemiş herkesin lisans sürecini en verimli şekilde geçireceğine inanıyorum, ben de kendi adıma söyleyebilirim ki sinir bilim alanında donanımlı bir bilim insanı olmak hedefiyle çıktığım yolda bu süreçte elimden gelen her şeyi yaptığımı düşünüyorum. 

Bu yazı CampusWIN yazarlarından Meltem Akçay tarafından yazılmıştır.