Yaratıcı Fikirlerin Doğduğu Yer: STEM

Yaratıcı fikirlerin oluşmasını ve gelişmesini sağlayan STEM'i, ne olduğunu, hangi kapıları açtığını gelin hep birlikte bir STEM öğretmeninden dinleyelim... 

Günümüzde, canlıları inceleyen bilim dalı olarak tanımladığımız biyoloji bilimi, canlılarla birlikte onların çevreleriyle olan etkileşimini de anlamaya çalışır. Birçok bilim dalıyla ilişki kurarak, biyoloji okuyan öğrencilere hayata dair çok yönlü bir farkındalık kazandırmayı hedefler. İlkokul ve ortaokul kademelerinde, fen bilimleri derslerinin içinde ufak ufak verilen biyoloji konuları, lise kademesine gelindiğinde, fizik-kimya-biyoloji olarak derslere ayrıldığı için, biyoloji müfredatı yoğun bir şekilde anlatılmaya başlanır. Biyolojik terimlerin varlığı ve sayısal dersler arasında, biyolojinin sözel ağırlığının daha fazla olması, öğrencilerin zaman zaman derse karşı ilgilerinin azalmasına ve akabinde de akademik başarılarının düşmesine sebep olabilmektedir. Bu nedenle, öğrencilerin merak ve motivasyonlarını arttırmak ve onların bilgi ve becerilerini daha rahat ifade edebilecekleri ortamlar yaratmak adına farklı öğretim yöntemleri kullanmaktayım.

2018 yılında Uğur Okulları ailesine katıldım. Bu sene STEM Zümre Başkanlığı görevini üstlendim ve STEM Lider Öğretmen Mesleki Gelişim Sertifika Programına dahil oldum. Yaklaşık 11 yıldan beri eğitim sektöründeyim, ama STEM mesleki gelişim programı kapsamında yazdığım ders planlarını ve okulun genel STEM müfredatını yoğun bir şekilde uygulamak, STEM zümre başkanlığını yürütmek, 1. ve 2. Dönem STEM fuarlarını düzenlemek bana ayrı bir tecrübe kattı. Biliyoruz ki eğitim, dünyaya gelen her bireyin tüm yaşamı boyunca etkileşimde olduğu ve bunu davranışlarına yansıttığı bir kavramdır. Öğrenme ortamları, öğrenciler, öğretmenler, eğitim hayatında her daim ihtiyaç duyulan, eğitimi geniş alanlara yayan ayrılmaz bir bütün içerisinde ele alınan faktörlerdir. Eğitimde başarı sağlamak için, eğitimcilerin, öğretmenlerin, öğretim görevlilerin iyi yetişmesi gerekir. Ben de, bu amaçlar doğrultusunda, okulumuzun sağladığı imkanlar sayesinde Bahçeşehir Üniversitesi'nde Eğitsel Tasarım ve Değerlendirme yüksek lisans bölümünde eğitim alırken, orada edindiğim kazanımları STEM ders planlarıma yansıttım. Derste öğrendiğim Canva, MiMind, Mindmeister, Wakelet, Noteapp, Taskade, Quizz gibi birçok web aracını öğrencilerimle paylaşarak projelerimizde hayata geçirmeye çalıştık.

İlk projemi, hayatımızın devamlılığı için çok önemli olan su üzerine yazdım. Su, inorganik bir bileşiktir ve tüm canlılar tarafından dış ortamdan alınır. Suyun canlılar için önemi 9. ve 11. sınıf TYT müfredatında anlatılmaktadır. 10. sınıf ekoloji ünitesinde, doğal kaynakların korunması ve güncel çevre sorunlarında su konusuna ayrıntılı bir şekilde girilmektedir. Ülkemiz su kaynakları açısından çok yeterli değildir ve her geçen gün artan nüfusla birlikte su sıkıntısı ortaya çıkmaktadır. Bu konuya dikkat çekmek adına, öğrencilerimden yazlık bir sitede yaşanan ve aşırı su tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan su kesintilerini azaltmak için, klozet dışındaki diğer atık suları tekrar kullanıma katacak bir sistem geliştirmelerini istedim. Öğrenciler, ağırlıklı olarak bilgisayarda tasarım yaptılar ve ne kadar su tasarrufu yapılabileceğini hesapladılar. 

Diğer projemde, yakın zamanda yaşanılan bir sıkıntıyı dile getirmeyi düşündüm. Dünya korona virüs pandemisi ile mücadele ederken, bir yandan da bazı bölgelerde çöplerle ilgili problemlerin yaşanması dikkatimi çekmişti. Aslında uzun süredir konuşulan, çöplerin ayrıştırılması, çöplerin geri dönüşümü ve hatta çöpten biyogaz enerji üretimi gibi konuları gündeme getirmek istedim. Birçok kurumda bu konularla ilgili çalışmalar yapıldığını biliyoruz. Öğrencilerin bu türlü çevresel sorunlara ve doğaya katkı sağlayacak geri dönüşüm projelerine nasıl baktıklarını merak ettim. Derste bir haftalık çöpleri muhafaza edebilecek çöp kovası geliştirmek üzerine fikir geliştirdiler. Öğrencilerin bu tür konulara ilgilerinin çok fazla olduğunu hissettim.

Başka bir STEM projemde ise, kalıtım ünitesiyle ilgili bir çalışma yürüttüm. SMA genetik bir hastalıktır ve son zamanlarda SMA vakalarındaki artış, insanları endişeye düşürmektedir. O yüzden, öğrencilerimin bu konu hakkında fikir sahibi olmalarını istedim. İnsanların sağlığını olumlu yönde etkileyecek biyoteknolojik uygulamalarda, genetiğin önemini anlamalarını istedim; bilimsel araştırmaları takip etmelerini öğretmek, esnek düşünme becerilerini arttırmayı sağlamak ve mevcut problemlere karşı çözüm önerileri getirebilme yeteneklerini ortaya çıkarmak önemlidir.

Diğer projemde 9. sınıfta öğrenim gören öğrencilerim için 2. dönem müfredatımızdan bir konu işlemek istedim. Araştırma yaparken, hayvanat bahçesinden kaçan bir hayvanla ilgili haber dikkatimi çekti. Canlıların sınıflandırılması konusuna uygun olduğunu düşündüm. O yüzden hemen öğrencilerimle paylaşmak istedim. Ben çalışmayı kaplan üzerinden yürütmeyi istedim. Kaplanın sınıflandırmanın hangi basamağında yer aldığını, nasıl beslendiğini, kaçtığında yakalamak için neler yapılabileceğini düşünmelerini istedim. Dersimi görsel materyallerden yararlanarak devam ettirdim. Dersin öne çıkan noktası ise 'Formamind' sitesini kullanıp öğrencilerin katılım gösterdiği bilgi kutucuklarını yazmamızdı. Ayrıca 3. Çeyrek STEM ders müfredatında yer alan Yapay Organ Tasarımı ve Ekolojik Şehir Planlamaları konularında öğrencilerim aktif katılım gösterdiler. Sunumlar hazırlayıp projelerini anlattılar, farklı Web araçları üzerinden çizimler yaptılar. Hem çevrimiçi ortamda iş birliğine dayalı çalışmalarını sürdürüp, hem de imkanları dahilinde maket tasarımı yapmaları, STEM projelerimizi çok daha güçlü kıldı.

Biyoloji, güncel gelişmeleri her daim takip eden ve mevcut durumlara farklı gözle bakarak alternatif çözümler üretmeyi amaçlayan bir ders olduğundan, dolayısıyla STEM'le birlikte daha nice çalışmalarımız olacaktır.

Gözde ŞEN YILMAZ

Biyoloji Öğretmeni

Uğur Okulları Ataşehir Kampüs