EBRD KOBİ Destek Programları: Danışmanlık Destek ve Hibeleri

EBRD Kadın İşletmelerine Finansman ve Danışmanlık Destek Programı 2012 yılında Avrupa Birliği Delegasyonu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve EBRD'nin işbirliğiyle başlatılmıştır. Kadın girişimcilerin işlerini büyütmelerine, istihdam sağlamalarına ve ihracat yapmalarına destek verilmektedir.

Bu program, kadın girişimcilerin işlerini büyütmelerine ve rekabetçiliklerini artırmalarına yardımcı olmak için finansman ve danışmanlık hizmetleri sunmaktadır. Kadınlar tarafından yönetilen küçük ve orta ölçekli işletmelere (KOBİ'ler) odaklanan bu program, iş dünyasında ilerlemek için gereken becerileri, bilgileri ve kaynakları sağlamaktadır.

Danışmanlık Desteği Neden Önemli?

Danışmanlık konusunda yerel ve uluslararası uzmanlarla işbirliği yapılmaktadır. Türkiye'de her yıl yaklaşık 100 KOBİ ile danışmanlık projeleri yürütülmekte; 350'den fazla danışman bu projelerde yer almaktadır.

EBRD, proje boyunca ve sonrasında sürekliliği takip ederek proje tamamlandıktan bir yıl sonra yaratılan etkiyi ölçmektedir. Danışmanlık destekleri sayesinde KOBİ'lerde %55 istihdam artışı ve %80 ciro artışı gözlemlenmiştir. Programlar, dijital ve yeşil dönüşüm ile kurumsal güçlendirme gibi alanları hedeflemektedir.

EBRD KOBİ Danışmanlık Hangi Kadın Girişimciler 
Başvurabilir?

EBRD Danışmanlık Destek programından faydalanabilecek gruplardan biri de kadın girişimcilerdir. EBRD, işletmelerin bu programa katılabilmesi için şirketin genel operasyonel yönetim sorumluluğunun bir kadının elinde olması gerektiğini belirtmektedir. Detaylandıracak olursak:  

• Limited şirketler için hissedarlardan ve müdürlerden birinin kadın olması, şirket için temsil ve yönetim yetkisine sahip olması ya da müdürlerin çoğunluğunun kadınlar tarafından oluşturulması veya en üst düzey yöneticinin yönetim kurulu tarafından görevlendirilen bir kadın olması 

• Anonim şirketler için en üst düzey yönetici yönetim kurulu tarafından görevlendirilen bir kadın olması veya yönetim kurulu üyelerinin yarısından fazlasının kadın olması

• Gerçek şahıs şirketleri için şirket sahibinin bir kadın olması

• Kollektif Şirketler için ortaklardan biri kadınsa ve diğer ortak ya da ortaklarla yasal yönetim sorumluluğunu paylaşıyordur veya diğer ortaklar tarafından bu yönetim yetkisini kullanmak üzere görevlendirilmiştir ya da ortaklar tarafından görevlendirilen şirketin en üst düzey yöneticisi bir kadın olması

• Komandit Şirketler Bkz. Kolektif Şirket (ancak burada kadının komandit ortak olması gerekir)

• Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler Bkz. Anonim Şirket (ancak burada kadının komandit ortak olması gerekir)

• Kooperatif Şirketler için Bkz. Anonim Şirket

koşullarının karşılanması gerekmektedir. 

EBRD, bu program kapsamında çalışacakları kadın girişimciler için Avrupa Birliği'nin KOBİ tanımını uygulamaktadır: 50 milyon Euro'dan düşük ciro, 45-43 milyon Euro'dan düşük bilanço büyüklüğü ve 250'den az çalışan olan işletmeler programa katılabilir.  

EBRD KOBİ Danışmanlık Programında Süreç Nasıl İşler?

Sizin için EBRD'nin Danışmanlık Programı'nda sürecin nasıl işlediğine dair adımları ve nasıl ilerlemeniz gerektiğini 3 maddede özetledik.

1. Gelişim Alanının ve Danışmanlık Hedeflerinin Belirlenmesi

Kadın girişimciler, şirketlerinde gelişim alanları belirlediklerinde, yeni bir sertifika almak istediklerinde veya şirket içindeki gelişim alanlarında yeterli bilgi ve deneyime sahip olmadıklarında dışarıdan bir danışmanla çalışmak isteyebilirler. Kadın İşletmelerine Finansman ve Danışmanlık Destek Programı, girişimcilere bu konularda profesyonel destek sağlayarak işlerini geliştirmelerine yardımcı olmaktadır. Şahıs şirketleri de bu danışmanlık ve destek hizmetlerine başvurabilir.

Danışmanlık programı kapsamında aşağıdaki konular hakkında destek alınabilir: 

• Strateji: İş ve stratejik planlamadan fizibilite çalışmaları ve ortak arama
• Pazarlama: Pazar araştırması markalama ve e-ticaret
• Organizasyon: Organizasyon yapısının gelliştirilmesi, insan kaynakları yöentimi
• Operasyon: İş süreçlerinin yeniden yapılandırılması, tedarik zinciri yönetimi
• Bilgi İşlem Teknolojileri: Yönetim bilgi sistemleri, bilgisayarlı üretim sistemleri ve kurumlar kaynak planlaması
• Mühensislik Çözümleri: Üretim tasarım, optimizasyon ve makine yerleşimi
• Kalite Yönetimi: ISO serileri, gıda/iş sağlığı ve güvenliği
• Enerji/Kaynak Verimliliği: Enerji denetimleri, enerji yönetimi ve yenilebilir eneji
• Çevre Yönetimi: Çevresel etki değerlendirmesi, çevre yönetimi ve kontrolü
• Muhasebe ve Finansal Raporlama: Finansal yönetim, raporlama, UFRS, dönüşüm
• Liderlik, etikili iletişim, finansal okuryazarlık ve e-ihracat gibi konularda eğitimler

 
2. EBRD Program Basvurusunun Tamamlanması ve Danışmanla Eşleşme

EBRD KOBI Danışmanlık destek programlarına yıl içinde istenilen zamanda başvuru yapılabilir. Başvuru formunu Proje Başvuru Formu indirip eksiksiz bir şekilde doldurduktan sonra, formunuzu ilgili e-posta adreslerine göndererek başvurunuzu tamamlayabilirsiniz. İletişim için e-posta adresleri: Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir. ve Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir.. 

KOBİ şartlarını sağladığı takdirde, yapılan başvuru EBRD tarafından onaylanmaktadır. Ardından, başvuru sahibi ile EBRD ekibi tarafından danışmanlık hedeflerine uygun bir danışmanlık hedefi girişim listesi paylaşılmaktadır.

Projenizde çalışacak danışmanların Avrupa İmar ve Kalkınma Bankasıdanışman havuzuna kayıt olması gerekmektedir. Bu nedenle projenizde çalışacak uzman kuruluş ve kişilerin seçimi sizin katkınızla banka personeli tarafından gerçekleştirilecektir.

Başvuru sahipleri, danışmanlarını kendileri seçebilir ve seçtikleri danışmanla birlikte EBRD'ye başvuru yapabilirler. Ancak, EBRD başvuru sahiplerinden minimum üç teklif almış olmalarını ve seçilen danışmanla neden çalışmak istediklerini açıklamalarını talep etmektedir.

Başvuru gerçekleştikten sonra, EBRD iç değerlendirme süreci başlar. Proje uygun bulunursa, EBRD başvuru sahiplerine geri dönüş yapar, projenin uygun olduğunu belirtir ve devamında bir hibe sözleşmesi taraflara iletilir.

Ek olarak, orta ve büyük ölçekli işletmeler için, eğer gerekli uzmanlık Türkiye içinde bulunmuyorsa, yurt dışından sektör uzmanları getirilebilir. Bu uzmanların masrafları EBRD tarafından karşılanmakta olup, firmadan da katkı payı beklenmektedir. Bu uzmanlar yönetim danışmanlığı ve sektör uzmanlığı hizmeti sunmaktadır. Projeler genellikle 12-18 ay sürmektedir. Bu süreçte danışman, 3-4 kez fiziksel olarak veya online olarak faydalanıcı işletmeyi ziyaret eder. Danışman ile birlikte bir hedef belirlenir ve uzun vadeli bir çalışma yapılmaktadır.

3. Hibe Desteği

EBRD tarafından kadın girişimcilere sağlanan danışmanlık hizmetlerinin net maliyetinin %70'i karşılanmakta ve deprem bölgesindeki firmalar için bu oran %90'a çıkarılmaktadır. Ortalama destek tutarı 10.000 Euro olup, proje bazında bu tutarın üzerine çıkılabilmektedir. Danışmanlık hizmetleri Türkiye'deki kayıtlı danışmanlarla sunulmakta veya işletme ölçeğine ve ihtiyacına göre uluslararası uzmanlardan destek alınmaktadır.

Hibe sözleşmesine göre, eğer danışman işini eksiksiz olarak tamamlarsa ve hizmetten faydalanan KOBİ memnuniyetini yazılı olarak bildirirse, EBRD, destek ödemesini tamamlar. 

EBRD KOBİ destek programları hangi konuları 
kapsamıyor?

• Vergi mevzuatı ve hukuki sorunlar gibi konular için doğrudan danışmanlık hizmeti sunulmaz.
• İçeriği sadece eğitim olan çalışmalar ve bir ajansa veya bir kamu kurumuna proje yazma işleri danışmanlık olarak görülmez.
• Yatırım fırsatları ve finansman kaynakları hakkında özel danışmanlık sağlanmaz.
• Toptan ve perakende satış stratejileri veya satış ve dağıtım kanalları konusunda detaylı rehberlik verilmez.
• Siyasi danışmanlık, kamu politikaları veya kişisel koçluk gibi alanlar da programın kapsamının dışındadır.
• Savunma sanayii ve tütün ve alkol sektörlerinde faaliyet gösteren işletmeler KOBI Danışmanlık programına başvuramazlar.
• Lisans bedeli, toplam desteğin üçte biri ile sınırlıdır. Eğer bir lisans veya paket yazılım ihtiyacı varsa, bu tutar toplam desteğin üçte birini geçmemelidir. Kalan miktarın, yani çoğunluğun danışmanlık için kullanılması gerekmektedir.

2025'te Yeni Hibe Destekleri

EBRD, 2025 yılı itibarıyla, özellikle deprem bölgesindeki girişimciler ve küçük işletmeler için özel bir hibe programı üzerinde çalışıyor. Bu yeni girişim, depremden etkilenen bölgelerdeki ekonomik toparlanmayı desteklemeyi ve girişimcilerin işlerini yeniden inşa etmelerine yardımcı olmayı amaçlıyor. Deprem bölgesindeki işletmelere yönelik hibe destekleri, bu bölgelerdeki finansal ve operasyonel engelleri aşmayı, ekonomik kalkınmayı hızlandırmayı ve girişimcilerin iş dünyasındaki varlıklarını güçlendirmeyi hedefliyor. Detaylar ilerleyen zamanlarda açıklanacak bu programın, afet bölgelerinde büyük bir fark yaratması bekleniyor. Güncel bir şekilde bu gibi bütün gelişmelerden haberdar olmak için EBRD'nin sitesini takipte kalabilirsiniz. 

EBRD Hakkında

EBRD 1991 yılında kurulmuş, Londra merkezli, uluslararası bir finans kuruluşudur. Türkiye Cumhuriyeti kurucu ülkeler arasındadır. EBRD'nin temel amacı, piyasa ekonomilerini desteklemek, demokratik reformları teşvik etmek ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak için Avrupa, Orta Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da yer alan ülkelerde yatırım yapmaktır. EBRD'nin 73 üyesi vardır. Bu üyeler arasında Avrupa Birliği üyesi ülkeler, ABD, Kanada, Japonya gibi küresel ekonomik güçler ve banka operasyonlarının gerçekleştirildiği ülkeler bulunur.

EBRD, halihazırda 38 ülkede faaliyet göstermektedir.

Türkiye, EBRD'nin en büyük operasyonel bölgelerinden biridir. Banka, Türkiye'de altyapı projeleri, enerji verimliliği, küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) finansmanı ve cinsiyet eşitliğinin teşviki gibi alanlarda aktif olarak faaliyet göstermektedir. EBRD, Türkiye'nin ekonomik büyümesine ve piyasa reformlarına katkıda bulunmak için hem özel sektörde hem de kamu sektöründe çeşitli projelere yatırım yapmıştır.

EBRD destek programlarının detayları ve uygulama süreçleri hakkında daha fazla bilgi almak için ilgili programların resmi web sitelerini ve danışmanlık hizmetleri sağlayıcılarını ziyaret edebilirsiniz: www.ebrd.com

Kadın İşletmelerine Finansman ve Danışmanlık Desteği Programı ile ilgili detaylı bilgi almak için ise EBRD Women in Business sitesini ziyaret edebilirsiniz: https://ebrdwomeninbusiness.com/finance-develop.xhtml 

EBRD KOBİ Danışmanlık Programı ve Diğer Destek Programlarını Serpil Çetinçift'den Daha Detaylı Dinleyelim

BinYaprak, Adıyaman Sanayi ve Ticaret Odası ve TOBB Adıyaman Kadın Girişimciler Kurulu'nun ev sahipliğinde gerçekleştirilen bu çevrimiçi etkinlikte, EBRD Ülke Program Müdürü Serpil Çetinçift'in "EBRD KOBİ Destek Programları" hakkındaki sunumunu, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası'nın (EBRD) sunduğu KOBİ Danışmanlık destek programlarını ve daha fazlasını incelemek isterseniz, YouTube'daki videomuza göz atabilirsiniz.

Yolunuz açık olsun kız kardeşlerimiz!

------------------------------------------------------------------

Bu yazıyı hazırlayıp bizlerle paylaşan Sevinç Dilay Ünvermiş'e çok teşekkür ederiz. Sevinç Dilay Ünvermiş, ODTÜ'de 3. sınıf İşletme öğrencisi ve TurkishWIN'de stajyer.