Geleceğimiz ve Göçler

Göçler neden önemli, sonuçları ne olacak? Keyifli okumalar! 

BRYAN WALSH

Future

2021

İklim değişikliğine ve küresel demografik değişikliklere vereceğimiz belki de en iyi yanıt, kitlesel göçleri kolaylaştırmaktır. Bu neden önemli? Göçler, gelecekte güçlü itme ve çekme faktörlerinin konusu haline gelecek; iklim değişikliği itecek, Batı ve Doğu Asya'nın yurtdışından gelecek genç işçilere ihtiyacı olan zengin ve yaşlı ülkeleri çekecek. Ancak, büyük bir COVID-19 sonrası göç dalgası, sağlam siyasi bariyerleri de aşmak zorunda.

Siyasi coğrafyacı Parag Khanna, yeni kitabı Move: The Forces Uprooting Us'ta dünyanın büyük çevresel, ekonomik ve siyasi değişikliklerin yaratacağı yeni bir kitlesel göç çağına girmek üzere olduğunu söylüyor. Bu, büyük oranda olumlu bir değişim olacak.

İnsanlığın kıtaları kolonileştirmeye başladığı 60.000 yıldan bu yana, insan medeniyetinin ortaya çıkan bir özelliği de mobilitedir. Sürekli kaynak ve istikrar peşindeyiz. Sismik küresel olaylar (savaşlar ve soykırımlar, devrimler ve salgınlar) bu süreci hızlandırmaktan başka bir şey yapmadı. İnsanlığın haritası sabitlenmedi; hiçbir zaman da sabitlenmeyecek. İklim değişikliği büyük çaplı bir krize doğru evrilirken; ekonomiler çöker, devletler istikrarı kaybeder ve teknoloji her şeyi etkilerken yeni bir kitlesel göçler çağına giriyoruz. Bu çağ hem yoksulları hem de varlıklıları darmadağın edecek. İnsanlar hangi bölgeleri terk edecek ve nereye yerleşecek? Hangi ülkeler onları kabul edecek, hangileri reddedecek? Günümüzde dünya nüfusu, dört milyar sıkıntılı genciyle birlikte harekete geçtiğinde, nasıl bir harita ortaya çıkacak?

Parag Khanna kitabında insan medeniyetinin yeni evresinin aydınlatıcı bir portresini çiziyor; hem mobil hem de sürdürülebilir bir evre… Önümüzdeki yıllarda insanlar kaynakların ve teknolojinin olduğu yerlere akacak, göçebe köklerimize geri dönüp daha güvenli yaşam alanları kurmaya başlayacağız.

 Yaşlanan dünya genç dünya  

 Uluslararası göç, COVID-19 çıktığından bu yana bıçak gibi kesildi. Ülkeler virüsün yayılmasını engellemek için sınırlarını kapattı. "Göç 100.000 yıllık tarihimizin önemli bir parçası ve salgın yüzünden göçlerin sona ereceğini düşünmek, gülünç. İnsanları göçe zorlayan tüm kuvvetler son hız devam ediyor."

Göçle ilgili en önemli faktörlerden biri, zengin ülkelerin çoğunun nüfusunun yaşlanması sonucunda, ekonomilerini devam ettirebilmek için geniş işçi kitlelerine ihtiyaç duymasıdır. Avrupa'nın en zengin ülkesi olan Almanya, 2017'de 83 milyonken, yüzyılın sonunda 60 milyona inebilir. Üstelik nüfusun çoğunluğunu da çalışmayan yaşlı yurttaşlar oluşturacak. Aynı dönemde Nijerya'nın nüfusu 400 milyona yaklaşacak ve çoğu da zengin ülkelerin ihtiyaç duyduğu genç işçiler olacak.

"Ülkeler arasındaki yaşlı ve genç nüfus ayrımı hiç bu kadar büyük olmamıştı. Daha da büyüyecek. Ülkeler birer birer, vergi ödeyecek ve yaşlıların bakımını sağlayacak genç insanlara ihtiyaçları olduğu gerçeğini görmeye başlıyor."

İngiltere, emek ithalatını sekteye uğratan zengin ülkelere iyi bir örnek. Kısmen Brexit yüzünden İngiltere yaklaşık 1 milyon işçi açığıyla karşı karşıya.

Pek çok ülke ve bölgede de çok fazla insan iklim değişikliğinin artan baskısıyla baş etmeye çalışıyor. İleride pek çok bölge yaşanamayacak kadar sıcak olacak. Yaşanabilecek bölgeler, Khanna'nın deyişiyle "iklim vahaları" ise görece boş.

ABD'de, aşırı nüfuslu, çöl halindeki Güneybatı ya da California'nın yangın bölgeleri gittikçe yaşanmaz hale gelecekken, Büyük Göller bölgesi gibi az nüfuslu alanlar iklim değişikliyle daha rahat baş edecek.

Hepsini bir araya koyduğumuzda, gelecekte Khanna'nın deyişiyle "kozmopolit faydacılık" öne çıkacak: Küresel nüfus, insanlara en güvenli bölgeleri sunan, seyrek nüfuslu alanlara doğru yeniden dağıtılacak.

"Kitlesel göçlerde insanlık olarak çok başarılıyız. Tarihteki en başarılı toplumlar sürekli göçmen kabul eden ve onları kendilerinin bir parçası haline getirenlerdir."

Siyasetteki yansımalar  

Göçmenliğin siyasetteki yansımaları ise oldukça endişe verici. ABD'de Başkan Biden, güney sınırı meselesini ele alırken kendini soldaki göç aktivistleriyle sağdaki göç karşıtı kuvvetler arasında buldu. İleride neler yaşayacağımızın ön gösterimi… Almanya Şansölyesi Angela Merkel görevi bırakmaya hazırlanıyor; Avrupa 2015'teki Suriyeli göçmen dalgası karşısında "bununla baş edebiliriz" diyen lideri kaybediyor.

Khanna İngiltere örneğine dikkat çekiyor. Brexit döneminde bile, 2020'de 2019'da aldığından daha fazla AB-dışı yabancı öğrenci aldı. Çekya Başbakanı Andrej Babis gibi göçmen karşıtı popülist liderler de kaybetmeye başladı.

Uzun zamandır göçmen karşıtı olarak görülen Japonya bile, yabancılara karşı daha açık olmaya çalışıyor. Demografik yapı o kadar zorluyor ki… Yaşlılar için satılan alt bezlerinin sayısı bebekler için satılanları geçti.

Sonuç olarak, Khanna'nın da belirttiği gibi, zengin ülkelerdeki yurttaşlar, kitlesel göç ile genç işçiler olmadığı için "anne-babalarının yalnız ölmesi" arasında bir seçim yapmak zorunda kalabilir.