Kovid-19 Pandemisi Bitti Mi?

"Tüm Dünya'da enfekte insan sayısı 30 milyonu aşmışken ölen insan sayısı 1 milyona yaklaştı." Pandemi bitti mi, neler oldu? Korona virüsünün son durumu ne aşamada? Kovid-19 ile ilgili son gelişmeleri öğrenmek için bu yazımızı hemen okuyun!

21. yüzyıldaki ne ilk ne de son olmayacak pandemi (kıtalar arası salgın) hakkında kaleme aldığım son yazının üzerinden dört ay geçti. Bu süreçte önceki pandemilerden edinilen öğretilerin, bilim insanlarının altını çizdiği uyarıların insanların hayatına yansımasını, otoriteler tarafından ivedilikle ciddiye alınıp toplum sağlığının korunmasını dilerdim. Resmi rakamlara göre tüm Dünya'da enfekte insan sayısı 30 milyonu aşmışken ölen insan sayısı 1 milyona yaklaştı. Yazının devamında bazı güncel gelişmeleri paylaşacağım. 

Kovid-19 hastalığı için uluslararası iş birlikleriyle aşı çalışmaları ve tedavi arayışları sürerken yeniden enfeksiyon (re-enfeksiyon) vakaları kayıtlara geçmeye başladı. Kayıtlara geçen onaylanmış ilk yeniden enfeksiyon vakası Hong Kong Tıp Fakültesinden geldi. Erkek ve 33 yaşında olan hastanın iyileştikten 4.5 ay sonra virüsün farklı bir mutasyonuyla yeniden enfekte olduğu genom analiziyle ortaya kondu. Hastalığın etkeni olan virüsün (SARS-CoV-2) bugüne dek 12.000 mutasyon geçirdiğini de notlara ekleyelim. 1965 Nobel Tıp/Fizyoloji Ödüllü Dr. Andre Lwolf'un dediği gibi: "Virus is virus." İlk başta insanı korkutan bir gelişme gibi dursa da virüsün hastalığı yayma ve enfeksiyon yapma kapasitesinde trajik bir değişiklik yok, şimdilik.

Kovid-19'un komplikasyonlarından biri, maske lastiğine bağlı gelişen perikondritin (kulak kepçesi iltihabı) görülme sıklığı giderek artmakta. Çözüm maske kullanımını bırakmak değil maske aparatları gibi basit yöntemleri denemektir. Maske demişken, bulunduğunuz ortama hapşırık ile ortalama 40.000 damla, öksürürken 30.000 damla, konuşurken dakikada 600 damlayı yaydığınızı biliyor muydunuz? Özellikle bunları yaparken maskenizi çıkarmamaya özen göstermelisiniz.

Çevrimiçi (online) eğitimin öncülerinden MIT'den yeni bir ders serisi duyuruldu: Kovid-19, SARS-CoV-2 ve Pandemi. Prof. Richard Young ile Prof. Facundo Batista'nın ev sahipliğini yaptığı oturumlara alanında söz sahibi olan önemli bilim insanları konuk oluyor. Derslere katılmak isteyenler için okuma önerileri de paylaşıldı. Ücretsiz ve herkese açık olan bu bilimsel programı takip etmenizi öneririm!

Yüz yüze eğitimin kısa vadede mümkün olmadığı bugünlerde bir üzücü haber Arjantin'in başkenti Buenos Aires'ten geldi. Doktor eşi tarafından cansız bedeni evde bulunan Prof. Paola de Simone, Zoom üzerinden verdiği çevrimiçi ders esnasında öğrencilerinin gözü önünde girdiği öksürük krizi sonucu nefessiz kalarak hayatını kaybetti. Ağustos ayında Kovid-19 tanısı alan 46 yaşındaki akademisyen, 15 yıldır görev yaptığı Universidad Argentina de la Emprassa'daki çalışma arkadaşları ve öğrencilerine göre çok sevilen, renkli bir insanmış.

Toplum sağlığından birinci derecede sorumlu olan siyasetçilere yapılan suç duyurularına bir yenisi eklendi. Fransa Başbakanı Jean Castex, Fransa Koronavirüs Mağdurları Derneği tarafından salgın sürecini yönetemediği için dava edildi. İngiltere, İsveç ve İspanya hükümetleri de kendi vatandaşları tarafından dava edilen ülkeler arasında.

Amerika Birleşik Devletleri'nde yüksek lisans ve doktora başvuru şartlarından biri olan GRE sınav sonucu belgesinin Ivy Lig okullarından bazıları dahil olmak üzere pek çok okul tarafından istenmeyeceği açıklandı. GRE sınav sonuç belgesini kabul şartlarından kaldıran/kaldırmayı planlayan okulların listesine göz atabilirsiniz.

Güncel tedavi kılavuzunda yer almayan hidroksiklorokin ilacını kullanmasıyla övünen Donald Trump'ın başkanı olduğu Amerika Birleşik Devletleri, DSÖ'nün önderliğinde oluşturulan COVAX isimli evrensel aşı hareketine katılmadı. 2021 yılına kadar aşıya ulaşamayacak ülkelerdeki risk grupları için 2 milyar doz aşıyı adil şekilde dağıtmak için kurulan aşı platformuna bağışta bulunabilir, gelişmeleri takip edebilirsiniz. ABD'nin önemli kardiyologlarından ve bilim insanlarından biri olan Dr. Eric Topol'un Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Başkanı Stephen Halm'a yazdığı mektup tarihteki yerini aldı. Mektupta hidroksiklorokin, konvelesan plazma ve remdesivir tedavilerinin onayının hatalı ve siyasi olduğunu vurgulayan Topol, bilimsel gerçeklerin altını çizerek başkan Halm'ın istifasını talep etti. Bu mektup, insanlara karşı sorumluluğu olan tüm yetkililerin objektif, şeffaf, dönemin siyasal rüzgarına kapılmayıp otoritelerin ısmarlama isteklerine imza atmamaları gerektiğini vurgulayan bir örneği temsil ediyor. Science dergisi 175 yıllık yayıncılık hayatında bir ilke imza attı. Özellikle salgın yönetimindeki bilim dışı kararların yanlışını, kötü etkilerini kaleme aldıkları yazıda, yaklaşan seçimlerde Joe Biden'i desteklediklerini açıkladılar.

Yeni tip koronavirüsü dünyaya ilk duyuran Dr. Li Venliang, kaybettiğimiz ilk sağlık çalışanı olmadı. Hayatını kaybeden sağlık çalışanlarının fotoğrafları ile oluşturulan resim giderek büyüyor. Kovid-19'un, başta ettikleri meslek yemini ışığında iyi hekimlik yapanlar olmak üzere, tüm sağlık çalışanları için bir meslek hastalığı olduğu su götürmez bir gerçektir. Bireysel korunma yöntemlerini dikkatlice uygulayarak salgının sona ermesi için canla başla çalışan sağlık çalışanlarına, bilim insanlarına destek olunmalıdır.

Son olarak, unutulmamalıdır ki; "Bilim bir dayanıklılık sporudur. Işık saçan tek deneyi yapabilmek için bin tane ışık saçmayan deney yapmanız gerekir. Doğa ile sinir sisteminiz arasındaki bir mücadeledir bu."