STEM Serüveninde Bir Çekirge!

Fen Bilimleri öğretmeni olan Nevra Sert Zoral, STEM ile tanışma hikayesini bizlere aktarıyor. Yaptığı işlemler, karşılaştığı olaylar ve birkaç ipucu... Siz de STEM içine bir giriş yapmayı düşünüyorsanız mutlaka yazımızı okumalısınız!

Proje geliştirmeyi ve bu konuda öğrencilerini her zaman desteklemeyi amaç edinen bir fen bilimleri öğretmeni olmama rağmen yoğun olarak geçen 8.sınıf sınav maratonunda sınav kazanımlarını yetiştirme ve denemelerdeki hata oranını azaltma gayreti içerisindeyken ''Nasıl imkan yaratıp da bu eğitimi alacağım?'' düşüncesi aklımı meşgul ederken tanıştığım STEM Mesleki Gelişim Programı... STEM kavramıyla tanışıp bilgi sahibi olmaya başladığımda en başlarda hem çok meraklandım hem de ''Hakkını verebilecek zamanı bulabilecek miyim?'' diye çok kaygılandım. Oysaki hep ''Önce kendin öğren, sonra öğret; fen öğretmenleri teknolojiye en çok ayak uyduran, öğrenmeye devam eden öğretmenlerdir'' diyen de bendim. Süreçte öğrendim ki dijital çağın ve teknoloji çağının gereksinimlerini karşılamak için ihtiyaç duyulan 21. yüzyıl becerileri ile donatılmış bireyler yetiştirmenin yolu STEM eğitiminden geçiyordu. Dünyadaki eğitim reformunun merkezinde yer alan bu yapılanmanın bir parçası olabilmek hatta STEM Lider Öğretmeni olabilmek için Bahçeşehir ailesi çatısı altında bu yolculuğum başladı. Düşündüğümden daha planlı ve programlı olarak aktif katılımlı; yüz yüze çalıştayları, çevrim içi eğitimleri, ders planı yazımları, sınıf içi uygulamaları, uygulama değerlendirmeleri ve tabii ki sınavları da kapsayan ortalama sekiz aylık bir süreçti. Eğitim süresince tanıştığım hocalarımdan ve meslektaşlarımdan hem mesleğim adına hem de geleceğe daha farklı bir pencereden bakmaya başlamak adına çok şey öğrendim. Aslında derslerimde öğrencilerimin aktif katılım sağlayarak alanımda çok başarılı olduğumu düşünüyordum. Ama en zor fizik sorusunu çözebilmekle öğrenciye dokunamadığınızı, yaparak, yaşayarak, en önemlisi keyif alarak ders işlendiğinde onun hayatında daha kalıcı öğrenmeler oluşturduğumuzu STEM derslerimle birlikte tekrar deneyimleme fırsatım oldu. Hem de sadece başarılı dediğimiz öğrencilerle değil, hemen hemen sınıftaki tüm öğrencilere dokunarak.

Her STEM ders planımı yazarken gelecekte olabilecekler düşüncesi ve olası problemlere çözüm bulma fikirleri, farklı teknolojik ürünler ve uygulamaları, dünyada hızla yayılan "Kendin yap" kültürü ile oluşan Maker hareketini öğrenme isteği, mesleğe ilk başladığım yıllardaki gibi merak ve heyecan duygusu inanılmaz keyifliydi. Başlarda duyduğum kaygı için kendime kızmıştım. STEM eğitimi bu noktada tekrar kırılma yaşamamı sağladı. Her planda ''Bu derste öğrencilerimi nasıl şaşırtabilirim? Öğrencilerimi araştırma yapmaya yönlendirebilmek için nasıl meraklandırabilirim? Hayal güçleriyle nasıl farklı ürünler ortaya çıkarmalarını sağlayabilirim?'' düşünceleriyle yola çıktım hep. Birçok plan yazdım. Yazma ve uygulama kısmında en keyif aldığım BTHP'yi sizlerle paylaşmak isterim:

Yapılan araştırmaya göre, geleneksel besi hayvanı üretimi yöntemleriyle geleceğin 10 milyara yaklaşacak nüfusunu beslemek mümkün olmayacak. Alışkın olduğumuz başlıca protein kaynağı olan %33'lük protein oranı ile kırmızı eti üretebilmek için atmosfere olağanüstü seviyede metan gazı salarak çok fazla su tüketiyoruz. Bu durumu önlemek için bilim insanları geleceğin hamburgerinin et yerine içerisinde %65 oranında protein bulunan ve çevreye az zarar veren çekirgeden olabileceğini ön görüyorlar. Siz bir entomatafi (böcekle beslenme) uzman grubu olarak gelecekte bu sorunu çözebilecek çekirge üretim ortamı prototipini (Prototip herhangi bir fikrin, bir çalışmanın ya da bir varlığın ilk halidir ve fikrin temelini, o fikri sürdürmek için gereken yolun bundan sonra ne şekilde izleneceğini gösterir.) nasıl tasarlardınız?

Sınıfa çekirge sesi dinleterek girdim. Öğrencilerimin ilk dakikada ilgisini çekmeyi başardım ve çekirge üretiminin artmasının sebeplerini anlatan ilginç videolarla merak güdülerini destekledim. Böylelikle keyifli sürecimiz başlamış oldu. Öncesinde, uygulamalar sırasında yetersiz kalacağımı düşündüğüm kısımlar oldu. Bu yüzden öğrenme gayretiyle edindiğim kazanımların yanında, ek bilgi toplamama ve uygulama öğrenmeme vesile oldu. Sınıfa ön hazırlığını yaparak giren, bilgi ve beceri açısından donanımlı bir öğretmenle karşılaşmak öğrencilerinizin size olan güven duygusunu artırarak öğrenmeyi olumlu etkiliyor. Bu süreçte ben de öğrencilerimden uygulamalar sırasında birçok şey öğrendim. Açıkçası üzerine emek verip araştırdığım STEM planlarımı sınıfta uygularken sürecin nasıl gerçekleşeceği benim için de heyecan verici ve merak uyandırıcıydı. Aynı heyecan ve öğrenme güdüsünü öğrencilerimde birebir gözlemledim. Derslerde kullanmadıkları farklı uygulamaları kullanmak onlar için çok keyifliydi. Teneffüse çıkmadan çalışmak istemeleri ve sürekli STEM dersi yapma arzusunda olmalarından bu sonucu çıkarıyorum. Öğrenciyi merkeze alan, araştırıp sorgulama yeteneklerini geliştirirken ürün oluşturma sürecini destekleyen ve aynı zamanda grup çalışmalarında rekabet yerine paylaşımı, ezber yerine deneyimi temel alan keyifli öğrenme etkinliği olduğunu eğitim sırasında yazdığım STEM planımı uygularken 6.sınıf öğrencilerimde birebir gözlemledim. Maker hareketinde kullanılan elektronik devreler ve bileşenler sayesinde detay bilgiye ihtiyaç duymadan öğrencilerimin yapabileceklerinin hayal güçleriyle sınırsız olduğunu gördüm. Ayrıca velilerimden öğrencilerin süreci evde keyifle anlattıkları ve süreçten çok etkilenerek gelecekte farklı çevre sorunlarından etkilenmemek için farkındalık oluşturmaya başladıkları geri dönütünü almam en büyük keyifti.

Okulda veya evde istediğim araştırmayı yapıp, arkadaşlarıma danışarak çevrim içi olarak eğitim sürecinde olup, uygulamalarıma rahatça dönüt alabildiğim bu sürecin içerisinde olduğum için emeği geçen herkese teşekkür ederim. Farklı disiplinlerle, yaratıcılık yeteneğiyle yeni teknolojilere ayak uydurabilen, yenilikçi tekniklere sahip öğretmen olma yolunda edindiğim tüm bu deneyimlerle kendimi çekirge acemiliğinden çıkmış etkili bir STEM Lider Öğretmen olarak görüyorum. Bu süreçte daha çözüm bulacak çok hayat problemimiz olduğunu umuyorum. "STEM", ülkemizde henüz sayılı çalışma gruplarının hedef ve amaçları iken, bu programın içerisinde olduğum için mesleki gelişimim adına ve çalıştığım kurumun içerisinde bulunduğum için kendimi şanslı ve mutlu hissediyorum. STEM gelecektir!


Nevra Sert Zoral

Fen Bilimleri Öğretmeni

Ankara İncek Bahçeşehir Ortaokulu