Bilimi Anlatmak ve Anlamak İçin Çizgi Romanlar

Bilimin hayatımız için ne kadar önemli olduğunu biliyoruz ve özellikle hepimizin tanık olduğu Kovid-19 süreci boyunca da önemin artarak devam ettiğini görmekteyiz. Hal böyle olunca bilimsel gelişmelerin detaylarını toplumun her kesimine anlatıp farkındalık yaratmak gerekir. Bu kadar önemli olan bilime karşı ilgi veya bilgi seviyesi halk arasında oldukça düşük seviyelerde ve ilgili olup bilgi toplayan kişilerin de internet üzerinden bilimsel bilgilere ulaştığı rapor edilmektedir. Buna kanıt olarak da internet üzerinden bilimsel eğitimi sağlayan kaynakların artan sayıları gösterilmektedir. Bu kaynakların en çok kullanılanı ise bilimsel çizgi roman ve öykülerdir.

Bu türlerin en önemli özellikleri resim ve yazıların bir arada kullanılması, verilmek istenen mesajların çok farklı yaştan veya kültürden kişilerin anlayabileceği şekilde verilmesi ve karakterler/durumlar oluşturularak asıl mesajın okuyucuya ulaştırılabilmesidir. Ayrıca, çizgi romanlar çok geniş bir konuyu parçalara ayırarak anlatmak için olduğu gibi birden fazla alt konunun birbirleriyle olan ilişkisini anlatmak için de kullanılabilmektedir. Çizgi romanlar 'STEM' olarak adlandırılan ve açılımı "bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik" olan çok çeşitli alanlarda ele alınabilmektedir. Bu duruma üç mezun öğrencinin başlattığı ve daha sonra farklı alanlarda uzman kişilerin de katıldığı, bilimsel konuları anlatmak amacıyla yola çıkan JKX Çizgi Roman Takımı ve onların ortaya çıkardıkları hikayeler örnek olarak verilebilir.

Bu takım Jaye Gardiner'in hem bilimi hem de çizgi romanları çok sevmesiyle ve bu durumu bir fırsata çevirip iki bilimi ve çizgi romanları bir araya getirerek küçük mizahi olaylarla ve çizgi romanlarla bilimi insanlara anlatmak istemesiyle ortaya çıktı. 2016'da 'EBV ve Replikasyon Dansı (EBV and the Replication Dance)' isimli ilk yayınlarını çıkardılar. Bu çizgi roman Epstein-Barr virüsünün nasıl replikasyon geçirip çoğaldığını, bir insan hücresinin içine arkadaşları ile eğlenmeye giren virüsün hikayesi olarak anlatarak, resimlerle örnekleyerek, virüsün çoğalması olayını daha ulaşılabilir ve anlaşılabilir hale getirerek halk ile buluşturdu.

Başta üç kişiden oluşan bu takımın son çizgi romanlarından olan ve 2 Mart 2020 tarihinde yayınlanan 'Gilbert'ın Hasarlı Anahtarı' adlı hikayesi ise farklı aminoasitleri bir araya getirerek doğru kombinasyonu bulup, proteinlerin doğru bir biçimde birbirleri ile etkileşim haline geçmelerini test etmesi gereken bir biyokimyacıyı resimli ve herkesin anlayabileceği düzeyde açıklayarak anlatıyor.

Oldukça faydalı olan çizgi romanlara dair dikkat edilmesi ve bahsedilmesi gereken önemli detaylar vardır. Sınıfta verilen eğitimden farklı bir anlatış biçimi olduğundan ve çok daha farklı kitlelerdeki okuyuculara ulaştığından dolayı çizgi romanların içerikleri, resimleri, yazıları bilgilerin herhangi bir sapma olmadan ve basite indirgenerek anlatılabilmesi için biçimlerin nasıl olabileceğinin daha fazla araştırılması gerekmektedir. Aksi takdirde bir konuyu anlatmak, aydınlatmak isterken yanlış anlaşılmalara sebebiyet verebilir. Bu bağlamda bilimsel çizgi romanların ilgili konu hakkında uzman olan kişiler tarafından ele alınması önem arz etmektedir.

Kaynaklar ve İleri Okuma

https://www.sciencenews.org/article/real-life-scientists-inspire-comic-book-superheroes-science-literacy
https://jcom.sissa.it/archive/17/01/JCOM_1701_2018_Y01
https://www.pnas.org/content/111/Supplement_4/13614
https://www.jkxcomics.com/gilbertswitchglitch
https://static1.squarespace.com/static/59ab7c15e4fcb5c602a09465/t/5a08e052e2c483d6cb8cf769/1510531187492/JKXComics_EBV+and+the+Replication+Dance.pdf

Bu yazı Bin Yaprak misafir yazarlarından Hande Nur Şahin tarafından yazılmıştır.

Etiketler: