Published in
STEM Öğretmeni
3 dk
Matematik Yeni Bir Deterjan Mı?
Ürün geliştirme, sorun çözme matematiğin doğasında var. Peki boş bir mideyle matematiğin doğuşu arasında nasıl bir ilişki var? Öğrenmek için okumaya devam et!
İnsanlığın ilk BTHP'si, yani Bilgi Temelli Hayat Problemi bu olsa gerek: Mideden gelen sesi nasıl durdurmalıyım? Çeşitli bitkilerle de yaşamını devam ettirdiğini düşündüğüm insanoğlunun, fikir – ürün geliştirme aşamasında etrafta bol miktarda bulunan ve aylak aylak gezen keçi, koyun, inek gibi canlıları da kolayca fark ettiğini düşünüyorum.
İşte STEM (Fen Bilimleri, Teknoloji, Mühendislik, Matematik)' in Matematik kısmı… Daha doğrusu sayılar… Semboller zannımca tam bu noktada doğuyor. Mağaralara, sahip oldukları öküzlerin miktarını, o miktar kadar öküz çizerek anlayan insanoğlu, daha sonra yeni bir BHTP ile bu duvarları nasıl daha verimli kullanırım sorusunu gündeme getirmiştir. Fikir-ürün geliştirme aşamasında önce çizgileri, daha sonra da sembolleri ve basamak sistemini geliştirmiştir, yani herhalde öyle olmuştur. (Buradan da anlayabileceğimiz gibi, öküzler olmasaydı sayılar olmayabilirdi!)
Bu numaralandırma olayı hayvanlarla sınırlı kalmamış tabi. Bitkileri, insanları ve hatta günleri, haftaları, ayları, yılları… Derken insanoğlu simgelerin belirttiği anlamlarla kâinat olayları arasında bağlantılar kurmaya başlamış. Bir BTHP bir başkasını izlemiş. Meselâ? Şu canım kerevizi ne zaman ekmeliyiz arkadaş demişler, bir de bakmışlar bu mevsimsel bir şey… Mevsimler de periyodik! Periyot (zaman) hesabı dediğin şey Matematik… Meselâ? Birbirleri arasındaki alışverişi nasıl hesap etsek, nasıl belirlesek demişler… "denklem" denen bir şey kullanmışlar. "HungaMunga adlı kişi, taş parasının yarısını oğlu TungaMunga'ya verdi. Kalan taş parasının yarısını en yakın arkadaşı KungaKanka'dan 5 öküz almak için harcadı, geri 10 taş parası kaldıysa 1 öküz kaç taş parası imiş?" X taş parası varsa… X-[(X/2)+(X/4)]=10.
İşte bunlar hep BTHP, hep Fikir-Ürün Geliştirme… Hep STEM.
İlk insandan beri cereyan eden bu öğrenme isteği, günümüzün gelişmiş "matematik" bilgisini ve akabinde de gelişmiş yaşam biçimini üretmiş. Artık insanlar daha kompleks ihtiyaçlardan doğan gereksinimlerini, daha kompleks matematiksel terminolojiler ile gidermeye gayret ediyorlar. (Kabul, bazen de ihtiyaç olmadan yeni şeyler araştırılıyor, ya işe yararsa hesabı… Nasreddin Hoca göle maya çalınca bir şey demiyorsunuz ama!)
İşte bunlar hep BTHP, hep Fikir-Ürün Geliştirme… Hep STEM.
İlk insandan beri cereyan eden bu öğrenme isteği, günümüzün gelişmiş "matematik" bilgisini ve akabinde de gelişmiş yaşam biçimini üretmiş. Artık insanlar daha kompleks ihtiyaçlardan doğan gereksinimlerini, daha kompleks matematiksel terminolojiler ile gidermeye gayret ediyorlar. (Kabul, bazen de ihtiyaç olmadan yeni şeyler araştırılıyor, ya işe yararsa hesabı… Nasreddin Hoca göle maya çalınca bir şey demiyorsunuz ama!)
Özetle, çok eskiden beri var BTHP. Eskiden beri Fikir-Ürün Geliştirme var. Ve hep de olacak. Ama gündem değişecek, eldeki veriler ve istenen çıktılar değişecek.
Örneğin eğitim sektöründe, 15 yıl içinde kaç okul yapmalı, kaç öğretmen yetiştirmeliyiz? Örneğin sağlık sektöründe, 5 ay sonra kaç kişi X hastalığına yakalanacak? Bu hastalık hangi sebeplerle oluyor ve bu sebepler nasıl değiştirilebilir? Örneğin finans sektöründe, bir hissenin 5 ay sonraki değeri ne olacak? Tüm bu BTHPler ve başka BTHPler için STEM'in Matematiği; sorulan soruların değişkenlerini tartışır, bu değişkenlerin etkisini belirler ve buna göre bir fonksiyon, bir model oluşturur ve bunları çözmeye çalışır.
Örneğin eğitim sektöründe, 15 yıl içinde kaç okul yapmalı, kaç öğretmen yetiştirmeliyiz? Örneğin sağlık sektöründe, 5 ay sonra kaç kişi X hastalığına yakalanacak? Bu hastalık hangi sebeplerle oluyor ve bu sebepler nasıl değiştirilebilir? Örneğin finans sektöründe, bir hissenin 5 ay sonraki değeri ne olacak? Tüm bu BTHPler ve başka BTHPler için STEM'in Matematiği; sorulan soruların değişkenlerini tartışır, bu değişkenlerin etkisini belirler ve buna göre bir fonksiyon, bir model oluşturur ve bunları çözmeye çalışır.
Lise yıllarında görülen matematik dersi konuları da belirttiğimiz fonksiyonların, denklemlerin, modellerin üretilmesi ve çıktılarının analiz edilebilmesi adına gereken alt yapıyı oluşturmaktadır. Peki bu altyapı oluşurken, geleceğimiz öğrencilerimiz… Neden bunun böyle bir işe yaradığından mahrum olarak yetişsin?
Netice-i kelam, matematik her ne kadar deterjan markası gibi dursa da, aslında öyle değildir. Ne demişler, STEM et ne olur, çalış, hepimizin olur.
Netice-i kelam, matematik her ne kadar deterjan markası gibi dursa da, aslında öyle değildir. Ne demişler, STEM et ne olur, çalış, hepimizin olur.
Yazan: Dr. Mehmet KURT
1979 yılında Denizli'de doğmuştur. 1996 yılında Ege Üniversitesi Matematik Bölümü'nü kazanmış ve 2000 yılında aynı bölümün Bilgisayar Bilimleri opsiyonundan mezun olmuştur. Yüksek lisansını graf teorisi üzerine çalışarak 2004 yılında, doktorasını da kombinatorik optimizasyon problemleri üzerine çalışarak 2010 yılında tamamlamıştır. 2001 yılından bu yana matematik öğretmenliği yapmaktadır. Ulusal ve uluslararası kongrelerde sunulan çok sayıda bildirisi ve önemli indekslerce taranan dergilerde yayımlanan birçok makalesi bulunmaktadır. Güncel olarak Bahçeşehir Koleji Güzelbahçe Fen ve Teknoloji Lisesi'nde görev yapmaktadır.
Kaynakça:
Corlu, M. S. (2017). STEM: Bütünleşik öğretmenlik çerçevesi [STEM: Integrated teaching framework]. In M. S. Çorlu, & E. Çallı (Eds). STEM kuram ve uygulamaları. İstanbul, Turkey: Pusula.
Yazar hakkında
BAUSTEM merkezi öğretmen eğitimi uzerine uzmanlaşmış bir araştırma ve geliştirme merkezidir. STEM bütünleşik öğretmenlik bilgi ve becerileri projesine ev sahipliği yapmaktadır. Merkez bünyesindeki programlar ile STEM öğretmenleri yetiştirilmekte ve öğrencilerin çağa uygun becerilerle donatılması sağlanmaktadır.
Yorum