Öz disiplinimizi nasıl geliştirebiliriz?

Bir insanın başarı ve mutluluğunu belirleyen birçok faktör vardır, bunlardan en önemlilerinden biri de öz disiplindir.  Bu yazımızda da başarı ve mutluluğumuzu belirlemede önemli rol alan öz disiplinimizi geliştirmenin yollarını ele alıyoruz. Keyifli okumalar!

Öz disiplin genel anlamıyla bir hedef veya amaç doğrultusunda belirli bir sonuca ulaşmak için odaklanmak ve çalışmaktır. Öz disiplin hayatın her alanında (akademi, iş hayatı, spor, sanat, sağlık vb.) sürdürülebilir ve uzun dönemli başarının önemli parçalarından biridir. Birçok yetkinlik gibi öz disiplin de zaman ve çabayla geliştirilebilir. Öz disiplini geliştirmek ve yaşamın her alanında uygulayabilmek için kullanılabilecek bazı yöntemler şu şekildedir:

Davranış kalıplarınızın farkına varın

Herhangi bir konuda davranış değişikliğinin önkoşulu hangi davranışları ne zaman ve hangi koşullarda gerçekleştirdiğinizin farkına varmaktır. Öz disiplin konusunda bunu yapabilmek için aşağıdaki soruların cevaplarını düşünün:

• Öz disiplininiz ne zaman yükseliyor ne zaman düşüyor?
• Günün hangi saatlerinde daha verimli oluyorsunuz?
• Evde veya dışarıda nasıl bir alanda daha motive çalışıyorsunuz?
• Bulunduğunuz ortamda dikkatinizi hangi uyaranlar dağıtıyor?
• Hangi giderilmemiş ihtiyaçlarınız öz disiplinli çalışmanıza engel oluyor?

Bu ve benzer soruların cevaplarını bulabilirseniz, öz disiplininizin daha düşük ve yüksek olduğu koşulların farkına varabilirsiniz. Böylece sizi sınırlandıran koşulları değiştirip motive edenleri güçlendirmek için gerekli adımları atabilirsiniz.

Çalışmaya özel alan yaratın

İş yerinde çalışmaktan evden çalışmaya geçiş, özellikle iş ve özel hayat ayrımını iş yeri ve ev sınırlarında belirlemiş kişiler için ilk etapta zorlayıcı olabilir. Bu yüzden evinizin içinde iş zamanı ve özel zamanı geçirebileceğiniz farklı ortamlar yaratmaya çalışın. Keyif için zaman geçirdiğiniz, yemek yediğiniz ve çalıştığınız yerlerin birbirinden farklı ve bağımsız olmasına özen gösterin. Çalışma alanınızın ve genel olarak çalıştığınız mekanın düzenli ve temiz olması da odaklanmanızı kolaylaştıracaktır.

Dikkatinizi dağıtan uyaranları kaldırın

Bulunduğunuz ortamın konsantrasyonunuzu bozmamasına dikkat edin. Öncelikle bulunduğunuz yerin fiziksel ortamının çalışmaya uygun olmasını sağlayın (sıcaklık, gürültü, ergonomi vb.). Kendinize yetecek saatlerde uykunuzu almaya çalışın. Uzun ve yoğun çalışma zamanlarında açlık ve susuzluğunuzu sık sık giderin. Hiçbir koşulda sağlığınızın her şeyden önemli olduğunu unutmayın ve sağlıkla ilgili ihtiyaçlarınızı ertelemeden karşılayın.

Çalışırken iş dışı iletişim ve sosyal medya kullanımını azaltmaya çalışın. Cep telefonunuzu uçuş moduna almak veya başka odaya koymak, ya da modemi kapatmak / interneti kesmek gibi kısıtlayıcı uygulamalardan ziyade uyaranları önceliklendirmeye odaklanın (telefon / mesaj acil değilse bakmayı erteleyin, sosyal medyaya belli aralıklarla girin vb.). Unutmayın ki bünyenizde ve ortamda dikkat dağıtan ne kadar az uyaran olursa disiplinli çalışmanız o kadar kolaylaşacaktır.

Zaman ve hedef çizelgesi oluşturun

Öz disiplini sağlamanın önemli yollarından biri de gün içinde hangi aralıklarla neye öncelik vereceğinizi öngörebilmek ve belirlemektir. Çalışacağınız saatleri belirleyin ancak bu saatlerin gerçekçi ve uygulanabilir olmasına özen gösterin. Örneğin beş saat boyunca aralıksız çalışma zamanı koymak hem sağlığınız ve veriminiz için faydalı olmayacak, hem de ulaşılması neredeyse imkansız olduğu için gerçekleşmediğinde hayal kırıklığı yaratacaktır. İhtiyaç giderme ve dinlenme aralıkları da olan insancıl bir takvim belirlemeye çalışın.

Günlük, haftalık, aylık ve yıllık hedefleriniz için bir çizelge tutmayı deneyin. Bu aşamada işleri önem ve aciliyet kıstaslarına göre önceliklendirin. Acil ve önemli işlere öncelik verin, acil olmayan ve önemli işleri planlayın ve zamana yayın, acil ve önemsiz işleri delege etmeye çalışın, acil olmayan ve önemsiz işleri de son sıraya atın. Belirlediğiniz zamanların sonunda hedeflerinize ulaştığınızı görmek motivasyonunuzu arttıracak ve öz disiplininizin gelişiminin takip edilebilir bir kanıtı olacaktır.

Küçük adımlarla başlayın

Öz disiplininizi geliştirmek ve uygulamak için başladığınız bu yolculuğun bir maraton olduğunu unutmayın. Kısa sürede mucizevi değişiklikler beklemeden uygulanabilir ve emin adımlarla yolunuza devam edin. Zamanınızı kategorize etmeye alıştıkça odak saatlerinizi yavaş yavaş ve makul seviyelerde arttırın. Çalışmanızın sürdürülebilir olması için ara vermeyi, dinlenmeyi ve kendinize zaman ayırmayı unutmayın. Öz disiplin gelişimi zorlu ve efor isteyen bir süreçtir, bu yüzden bireysel başarı adımlarınızı takdir edin ve kendinizi ödüllendirin.

Kendinize iyi davranın

Tüm davranış değişikliği ve yetkinlik gelişimi süreçlerinin belki de en önemli adımı kendinize karşı anlayışlı, sabırlı ve şefkatli olmaktır. Her sürecin içinde kaçınılmaz olarak başarısızlıklar olacaktır. Gün içindeki disiplin ve veriminiz bünyeniz ve ortama bağlı olduğu kadar kontrolünüz dışındaki etkenlere de bağlı olabilir. Dolayısıyla kendinizden her gün aynı performansı beklemeyin ve inişlerin de çıkışlar kadar normal ve sürecin parçası olduğunu kabul etmeye çalışın.

Tüm bunları yaparken kendinizi başkalarıyla karşılaştırmayın. Referans noktanızın her zaman kendiniz olmasına özen gösterin. Kendi temponuzda ve dönüşüm sürecinizden keyif almaya çalışarak ilerleyin.

Kaynakça:

Cohen, Jennifer (2014). 5 Proven Methods For Gaining Self Discipline. Forbes.

Petrone, Paul (2019). 7 Tactics That'll Make You More Self-Disciplined. LinkedIn.