Endüstri Mühendisliğinde Akademik Staj Tecrübem

 Kampüs liderlerimizden Merve Demirci'nin staj deneyimleri bu yazıda!

Merhaba, ben Merve Demirci. Abdullah Gül Üniversitesinde endüstri mühendisliği 4. sınıf öğrencisiyim. Staj yapmak, mesleğimizi tanıyabilmek için en önemli tecrübelerden birisi. Biz endüstri mühendisleri pek çok farklı sektörde ve departmanda çalışabilme şansına sahibiz, aynı zamanda akademi de bizler için bir kariyer yolu seçeneği. Ben de ikinci sınıfın sonunda Barselona'da, Pompeu Fabra Üniversitesinde erasmus bursu kapsamında iki ay süreyle bir araştırma staj yaptım. Amacım hem yurtdışında akademik staj yapmak isteyenleri nasıl aşamalar bekliyor kendi tecrübelerimden yola çıkarak anlatmak, hem de staj süresince neler tecrübe ettim bunlardan bahsetmek.

İkinci sınıfın kasım - aralık ayları civarında akademik staj yapmaya karar verdikten sonra benim sürecim çeşitli blogları okumak ve üniversiteleri araştırmakla başladı. Üniversite sıralamaları sitelerinden dünyadaki ve özellikle Erasmus bursundan faydalanmak için Avrupa'daki iyi üniversiteleri araştırmaya başladım. Bunun için dünya üzerindeki öncelikle ilk 100, sonra ilk 500 üniversiteyi hedefime aldım. Üniversitelerin websitelerinde "research group" adı altında araştırma gruplarının sekmeleri bulunabiliyor, ya da direkt "faculty/department" kısımlarından endüstri mühendisliği ile alakalı grup, enstitü, departmanlara ulaşabiliyorsunuz. Avrupa'da spesifik olarak endüstri mühendisliği adı altında bölümler olmabiliyor, ancak "management science", "operations research", "systems engineering" gibi farklı isimlerde eğitimler veriliyor. Bu nedenle endüstri mühendisliği ile ilgili çalışmalar yapan akademisyenleri ve araştırma gruplarını bulabilmek için biraz detaylı araştırma yapmamız gerekiyor. İlk aşama benim için bu nedenle üniversiteler ve akademisyenler hakkında veri toplamaktı. Bir sonraki aşama sizin ilgi alanınıza ve akademik tecrübenize uygun hocaları belirlemek. Eğer daha önce derslerinizde çeşitli projeler yapmışsanız, örneğin bir optimizasyon projeniz varsa, ağ optimizasyonu üzerine çalışmışsanız, bu alanda çalışmalar yapan bir hocayla iletişime geçmeniz sizin için daha avantajlı olur. Bu aşamada da benim planım Google Akademik, ve Researchgate üzerinden akademisyenlerin makalelerine ulaşıp hedef kapsamımı daraltmak olmuştu. Tersten başlayarak, anahtar kelimelerle makalelerden hocalara ve üniversitelere ulaşmak da bir strateji olabilir. Daha sonra mümkün olduğunca hocalar ve üniversiteler hakkında daha fazla bilgi almaya çalıştım, bunun için internet üzerinde yayınlanan ders videolarına ulaşmak, en azından birkaç makalelerini okumak, LinkedIn ve Researchgate üzerinden bağlantı kurmak çok faydalı olabilecek adımlar.

Bir sonraki adım ise CV hazırlayıp hocaların veya araştırma grubuna başvuruluyorsa grubun email adreslerine gönderilecek mailin hazırlanması. CVler akademik staj için biraz daha farklı olmalı. Temelde, alınan derslere yer verilen, not ortalamanızın dahil edildiği, hatta temel endüstri mühendisliği derslerinden aldığınız harf notlarını dahil ettiğiniz (Modelleme, simülasyon gibi), tasarım açısından göreceli olarak sade, ders projelerinin detaylı bir şekilde anlatıldığı formatta olması çok daha kabul görür olacaktır. CV hazırlandıktan sonra, benim kendin tecrübem açısından en önemli nokta niyet mektubumdu. Bunu ayrıca bir PDF olarak eklemek bir seçenek olabilir ancak benim tavsiyem mailin ilk açıldığı anda sizin niyetinizi karşı tarafa iletebilmeniz, o nedenle maili bu şekilde hazırlamak şansımızı artırabilir. Hocama gönderdiğim mailde kendimi tanıtıp, hocamın çalıştığı alanlara olan ilgimi anlatıp neden orada staj yapmak istediğimi, neler bildiğimi, ne tür projeler yaptığımı anlatmıştım. Erasmus bursum olduğunu ve maddi beklentim olmadığını da belirtmiştim. Genelde üniversitelerin stajyerler için ödeneği olmuyor, ancak belirli programlar dahilinde stajyer alıyorlarsa veya bir projeye dahil edilecekseniz hibe alabilme şansınız da var, bunu da not olarak belirtebilirsiniz ihtiyacınız olacaksa. Bu aşamada ise önemli olan tek tip bir maili ve CV'yi her başvurunuzda kullanmamak. Özellikle aynı üniversiteden birkaç hocaya aynı maili göndermek çok faydalı olmayabilir. Her başvuruyu ayrı bir özenle hazırlamak yapılabilecek en güzel şey.

Burada başvuru aşamasını sonlandırabiliriz. Başvuru sürecime kasım ayı gibi başlayıp pek çok farklı yere başvurduktan sonra mart ayı civarında kabul cevabımı almıştım. Stajım sırasındaki tecrübelerimi anlatacak olursam, kendimi bir araştırmacı gibi hissettiğim ve döndüğüm zaman derslerime daha farklı, daha istekli yaklaşmamı sağlayan bir tecrübeydi. Hocam metasezgiseller üzerinde çalışıyordu, ben Barselona'ya vardığımda bir plan oluşturup depo açılımı ve rotalama üzerine matematiksel model yazıp metasezgisel bir algoritmayla performans karşılaştırması yapmak üzerine problemi belirledik. Staj sürem boyunca araştırmamı kendim üstlendim, hocamla belirli aralıklarla toplantı yaptık, o nedenle doktora öğrenimi simülasyonu gibi oldu diyebilirim benim için. Araştırma yapmak, literatür taramak, literatürde iyileştirilebilecek şeyler keşfedip bunları uygulamak ve sonunda testlerini yapmak üzerine iki ay geçirdim. Bu nedenle, akademik hayatı merak eden, endüstri mühendisliğinde böyle bir kariyer nasıl olurdu merak eden herkese tavsiye ediyorum. Bunun yanında, yurtdışında olmak, uluslararası bir tecrübe kazanmak ve Barselona'yı keşfetmek açısından da beni çok mutlu eden bir süreçti. Tekrar bu zamana dönüp bu stajı tekrar yapacak olsam, araştırmalarımı uygulama sırasında kendime daha fazla güvenirdim. Araştırma stajı yapmak isteyenlere de tavsiyem bu yönde. Son olarak, niyet mektubumda CampusWIN programında yaptıklarımızdan bahsettiğimi ve kadın bir akademisyen olarak hocamın çabamızdan çok etkilendiğini beni daha sonra yüzyüze tebrik ettiğini de söylemekten mutluluk duyuyorum. Ben yaptıysam sen de yaparsın!

 Bu yazı Bin Yaprak misafir yazarlarından Merve Demirci tarafından yazılmıştır.